27- آیین نامه اجرایی هیات های حل اختلاف و نحوه رسیدگی به شکایت از شورای اسلامی مصوب 1395/12/8

در این آیین‌نامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می‏ روند:

الف ـ هیأت مرکزی: هیأت مرکزی حل‌اختلاف و رسیدگی به شکایات از شوراهای اسلامی کشوری.

ب ـ هیأت استان: هیأت حل‌اختلاف و رسیدگی به شکایات از شوراهای اسلامی استان.

پ ـ هیأت شهرستان: هیأت حل‌اختلاف و رسیدگی به شکایات از شوراهای اسلامی شهرستان.

ت ـ قانون شوراها: قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران ـ مصوب ۱۳۷۵ ـ با اصلاحات بعدی آن.

هیأت مرکزی در موارد زیر صلاحیت رسیدگی و اتخاذ تصمیم دارد:

الف ـ اختلاف شورای شهر و وزارت کشور در مورد شهردار منتخب شورا در شهرهای با جمعیت بیش از (۲۰۰) هزار نفر جمعیت و مراکز استان.

ب ـ اعتراض فرماندار یا شورای استان در مورد مصوبات شورای شهر تهران.

پ ـ اعتراض استاندار، مسئولان دستگاه‏ های اجرایی ذی‏ربط یا شورای عالی استان‏ ها در مورد مصوبات شورای استان.

ت ـ اعتراض وزیر کشور یا عالی ‏ترین مقام دستگاه‏ های ذی‏ربط در مورد مصوبات شورای­ عالی استان‏ ها.

ث ـ انحلال شورا (به غیر‌از شورای اسلامی روستا) به پیشنهاد هیأت‏ های استانی، در صورت احراز انحراف شورا از وظایف و اختیارات قانونی.

ج ـ اعتراض‏ اعضای شوراها به مجازات‏های بندهای (۴) تا (۸) ماده (۸۲) قانون شوراها.

چ ـ اتهام ‏های اعضای شورای استان و شورای عالی استان‏ ها به پیشنهاد مقامات ذی‏صلاح.

ح ـ دریافت اعتراض‏ اشخاص حقیقی و حقوقی در مورد مصوبات قطعی شده شوراها و ابطال آن دسته از مصوباتی که مطابق نظر شورای نگهبان مغایر با موازین اسلام شناخته شود یا به تشخیص هیأت مرکزی مغایر با قوانین و مقررات کشور و یا خارج از حدود وظایف و اختیارات شوراها باشد.

خ ـ تخلف از قانون شوراها که حسب مورد و بر اساس مسئولیت نظارتی و اجرایی قانون مزبور توسط وزارت کشور ارجاع می‏ گردد.

د ـ شکایات اشخاص حقیقی و حقوقی مبنی بر انحراف شورا از وظایف و اختیارات قانونی.

 هیأت استان در موارد زیر صلاحیت رسیدگی و اتخاذ تصمیم دارد:

الف ـ اختلاف شورای شهر و استانداری در مورد شهردار منتخب شورا در شهرهای با جمعیت کمتر از (۲۰۰) هزار نفر جمعیت و غیر‌مرکز استان.

ب ـ اعتراض‏ فرماندار یا شورای استان در مورد مصوبات شورای شهر.

پ ـ انحلال شورای روستا با پیشنهاد فرماندار، در صورت احراز انحراف شورا از وظایف و اختیارات قانونی.

ت ـ پیشنهاد انحلال شورا به هیأت مرکزی، به استثنای شورای روستا.

ث ـ اتهام‏ های اعضای شورای روستا، بخش، شهر و شهرستان به پیشنهاد مقامات ذی‏صلاح.

ج ـ تخلف از قانون شوراها که حسب مورد و بر اساس مسئولیت نظارتی و اجرایی قانون مذکور توسط وزارت کشور ارجاع می‏ گردد.

چ ـ شکایات اشخاص حقیقی و حقوقی مبنی بر انحراف شورا از وظایف و اختیارات قانونی.

هیأت شهرستان در موارد زیر صلاحیت رسیدگی و اتخاذ تصمیم دارد:

الف ـ اعتراض‏ بخشدار یا شورای شهرستان در مورد مصوبه شورای روستا و بخش.

ب ـ اتهام‏های اعضای شوراهای اسلامی روستا و بخش به پیشنهاد مقامات ذی‏صلاح در رابطه با وظایف.

پ ـ تخلف از قانون شوراها که حسب مورد و بر اساس مسوولیت نظارتی و اجرایی قانون مذکور توسط وزارت کشور ارجاع می‏ گردد.

ت ـ شکایات اشخاص حقیقی و حقوقی مبنی بر انحراف شورا از وظایف و اختیارات قانونی.

اعضای هیأت مرکزی، در اولین جلسه خود یک رئیس و یک نایب رئیس از بین خود انتخاب می‏نمایند. همچنین اعضای هیأت استان و شهرستان، در اولین جلسه خود یک نایب رئیس از بین خود انتخاب می‏کنند. افراد یادشده، برای یک سال انتخاب می‏شوند و انتخاب مجدد آنان بلامانع است.

حضور رئیس یا نایب رئیس در جلسات هیأت‌هاا لزامی است. در صورت عدم حضور رئیس یا بنا به نظر وی، اداره جلسات هر یک از هیأت‌ها بر عهده نایب رئیس خواهد بود.

جلسات هیأت‌ها با حضور دو سوم اعضا رسمیت می‏ یابد و تصمیمات با اکثریت مطلق آرای مثبت حاضرین معتبر است. مقصود از اکثریت مطلق بیشتر از نصف حاضرین می‏ باشد.

تبصره ـ تصمیمات جلسات باید به امضای حاضرین جلسه برسد. مخالف می ‏تواند نظر خود را در صورتجلسه مربوط درج نماید.

جلسات هیأت‌ها باید به نحوی تشکیل گردد که موجب تعطیلی یا توقف وظایف قانونی آنها نگردد. در صورت وجود دستور کار، جلسات هیأت‌ها حداقل ماهی یکبار تشکیل می ‏شود.

دبیرخانه هیأت‏ های مرکزی، استان و شهرستان وفق تبصره (۱) ماده (۷۹) قانون شوراها به ترتیب در وزارت کشور، استانداری و فرمانداری مستقر بوده و معاون ذی‏ربط وزارت کشور، استانداری و فرمانداری، به ترتیب دبیر هیأت مرکزی، استان و شهرستان خواهند بود. جلسات هیأت‏ های مذکور به ترتیب در وزارت کشور، استانداری و فرمانداری تشکیل می ‏شود.

وظایف دبیرخانه هیأت‌هابه شرح زیر است:

الف ـ آماده‏سازی پرونده‏های ارجاعی شامل جمع ‏آوری اطلاعات، مدارک، مستندات و ارسال نسخه‏ای از پرونده‏ها به همراه گزارش جامعی از آن برای اعضای هیأت قبل از تشکیل جلسه.

ب ـ تنظیم دستور کار و اوقات جلسات با هماهنگی اعضا و ارسال دعوتنامه برای آنان.

پ ـ تنظیم صورتجلسات و ابلاغ تصمیمات به مراجع ذی‏ربط و طرفین شکایت.

ت ـ ثبت و ضبط اسناد و مدارک مربوط به هیأت‏.

ث ـ پیگیری و نظارت بر اجرای تصمیمات هیأت و ارایه گزارش به آن.

ج ـ انجام سایر اموری که از سوی رئیس یا نایب رئیس در حدود قوانین موضوعه، ارجاع می‏ گردد.

چ ـ انجام سایر امور جاری، طبق قوانین و مقررات.

تبصره۱ـ دبیرخانه هیأت مرکزی مسئولیت ایجاد هماهنگی در روش‏های اداری دبیرخانه های هیأت ‏های استانی و شهرستانی را بر عهده دارد. شیوه‏ نامه مربوط باید به تصویب هیأت مرکزی برسد.

تبصره۲ـ مکاتبات دبیرخانه‏ ها با امضای دبیر انجام می‏ گیرد.

تبصره۳ـ دفاع از آرای هیأت‏‏ها در محاکم و مجامع ذی‏صلاح توسط دبیر یا نماینده قانونی یا وکیل صورت می‏ گیرد.

دبیرخانه هیأت‌ها مکلفند اطلاعات، مدارک و مستنداتی که توسط هیأت ‏های بالاتر در مقام رسیدگی به اعتراض از تصمیمات آنها درخواست گردیده را حداکثر ظرف یک هفته ارسال نمایند.

چنانچه هر یک از اعضای هیأت‌هامطابق بند (د) ماده (۹۱) قانون آیین دادرسی دادگاه‏های عمومی و انقلاب (در امور مدنی) ـ مصوب ۱۳۷۹ ـ سابقاً در موضوع دعوای اقامه شده به عنوان دادرس، کارشناس، داور، گواه و یا عضو هر یک از هیأت‏های استانی و شهرستانی اظهارنظر کرده باشند، نمی‏توانند در مورد دعوی مذکور اتخاذ تصمیم کنند.

هیأت‌ها می‏ توانند در صورت ضرورت برای تهیه دلایل و مستندات و تکمیل اطلاعات، حسب مورد گروه تحقیق داشته باشند.

اعضای گروه تحقیق نمی ‏توانند از بستگان نسبی یا سببی اعضای شورای موردنظر یا طرفین شکایت باشند.

هیأت‌ها موظفند برای رسیدگی به شکایت از طرفین شکایت دعوت نمایند و رسیدگی منوط به وصول دعوتنامه به آنان است. عدم حضور آنان در جلسه رسیدگی مانع رسیدگی نیست. اتخاذ تصمیم در غیاب طرفین دعوا انجام می‏ گیرد.

 هیأت‌هادر موارد شکایت، موظف به اعلام کتبی تخلف، اخذ دفاعیه و ابلاغ تصمیمات به شکات و اشخاص ذی‏ربط طبق مقررات این آیین‌نامه می‏ باشند.

 شوراها و مشتکی‏ عنه موظفند ظرف ده روز پس از اطلاع از موارد شکایت، جواب کتبی و مدارکی را که در دفاع از خود دارند به دبیرخانه هیأت مربوط تسلیم کنند. پس از انقضای مهلت مزبور، هیأت می‏ تواند به موارد رسیدگی و تصمیم لازم اتخاذ نماید.

هیأت‌ها می‏ توانند در ارتباط با موارد اتهامی، در صورت نیاز و حسب مورد از مراجع قضایی، وزارت اطلاعات و نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران استعلام کنند و مراجع یادشده مکلفند حداکثر ظرف یکماه به استعلام هیأت‌ها پاسخ دهند.

هیأت‌ها موظفند ظرف یک هفته از تاریخ تشکیل جلسه و اتخاذ تصمیم، نسبت به تنظیم و ابلاغ تصمیم به متهم و حسب مورد هیأت مربوط اقدام نمایند. هیأت‌ها موظفند یک نسخه از تصمیم را در پرونده متهم نگهداری کنند.

تصمیمات هیأت‌ها باید مستدل و مستند به قانون و مقررات بوده و حاوی مشخصات شاکی و متهم، تخلفات انتسابی به متهم، نام و نام خانوادگی و امضای اعضای رأی‏ دهنده اعم از موافق و مخالف باشد.

تصمیمات هیأت مرکزی لازم ‏الاجرا است و تصمیمات سایر هیأت‌ها پس از قطعیت، لازم ‏الاجرا بوده و مراجع مربوط موظف به اجرای آن می‏ باش

معترضین به تصمیم هیأت‌ها می‏ توانند شخصاً یا نیابتاً یا با وکالت رسمی، اعتراض خود را در دبیرخانه هیأت به ثبت برسانند.

تبصره ـ ملاک دریافت اعتراض، تاریخ حضور معترض و یا وکیل یا نماینده وی در دبیرخانه و یا تاریخ تحویل اعتراض به پست می ‏باشد.

چنانچه عضوی به یکی از مجازات‏های بندهای (۴) تا (۸) ماده (۸۲) قانون شوراها محکوم گردد و ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ رأی به وی، به هیأت مرکزی اعتراض ننماید، رأی صادره پس از اتمام مهلت یادشده قابل اجرا خواهد بود. در غیر‌این صورت، تا تعیین تکلیف هیأت مرکزی رأی صادره غیرقطعی محسوب می‏ گردد.

هیأت‌ها مکلفند قابل تجدیدنظر بودن تصمیمات و نشانی هیأت تجدیدنظر را در ذیل تصمیم درج کنند.

هیأت مرکزی موظف است ظرف سه ماه پس از ابلاغ این آیین‌نامه، شیوه‏ نامه مربوط شامل کاربرگ (فرم)‏های ابلاغ اتهام، اخذ دفاعیه، صدور و ابلاغ تصمیمات و تشکیل و اداره جلسات را تصویب و جهت اجرا به هیأت‏ های استان و شهرستان ابلاغ نماید.

هیأت‏ های شهرستان و استان مکلفند هر شش ماه گزارشی از فعالیت‏ های خود شامل تعداد پرونده‏ های تحت رسیدگی و رسیدگی شده، تصمیمات و موضوع‏ های مطروحه را برای اطلاع و بهره‏ برداری به هیأت مرکزی ارایه دهند.

 وزارت کشور موظف است ظرف یک سال از تاریخ ابلاغ این آیین‌نامه، بستر الکترونیک برای تبادل اطلاعات و ابلاغ تصمیمات را فراهم نماید.

معاون اول رئیس‎جمهور ـ اسحاق جهانگیری