18- قانون نحوه پیگیری تحقق سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی

پیش از شروع انتخابات از سوی شورای نگهبان پنج نفر از افراد 

مسلمان و مطلع و مورد اعتماد (به عنوان هیات مرکزی نظارت بر انتخابات ) با اکثریت آرا انتخاب و به وزارت کشور معروفی می شوند. 

تبصره 1 - از پنج نفر عضو هیات مرکزی نظارت حداقل یک نفر باید عضو شورای نگهبان باشد که ریاست هیات را یکی از اعضا شورای نگهبان به عهده خواهد داشت . 

تبصره 2 - رسمیت جلسات هیات نظارت با حضور دو سوم اعضا می باشد. 

هیات مرکزی نظارت بر انتخابات می تواند برای انجام مسئولیت محوله محل کار خود را در وزارت کشور قرار دهد و هیات های نظارت استان و حوزه های انتخابیه نیز می توانند محل کار خود را در استانداریها، فرمانداریها و بخشداریها قرار دهند. 

هیات مرکزی نظارت بر کلیه مراحل و جریانهای انتخاباتی و اقدامات وزارت کشور در امر انتخابات و هیاتهای اجرایی و تشخیص صلاحیت نامزدهای نمایندگی و حسن جریان انتخابات نظارت خواهد کرد. 

کیفیت نظارت بر انتخابات به شرح زیر انجام می شود: 

الف - از طریق گزارشهای وزارت کشور و بازرسی های آن . 

ب - از طریق اعزام بازرسان مستقل در صورت لزوم برای رسیدگی به شکایات مربوط به هیات های اجرایی و مباشرین وزارت کشور (رسیدگی به شکایات انتخابات با رعایت مواد قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی از وظایف هیات اجرایی مرکز حوزه انتخابیه می باشد) . 

ج - از طریق رسیدگی نهایی به شکایات و پرونده ها و مدارک انتخابات . 

د - از طریق تعیین ناظر در تمام هیاتهای مربوط به انتخابات . 

تبصره - هیات های نظارت شورای نگهبان می توانند از کارمندان دولت جهت نظارت بر انتخابات کمک بگیرند. 

هیات مرکزی نظارت بر انتخابات باید در هر استان هیاتی مرکز از پنج نفر با شرایط مذکور در مواد 1 و 2 جهت نظارت بر انتخابات آن استان تعیین کند. 

هیات های اجرایی استان موظفند هیات مذکور را در جریان کلیه امور انتخابات آن استان بگذارند و نظرات این هیات در همه موارد مربوط به انتخابات قطعیت دارد به جز موارد زیر: 

1 - ابطال یا توقف کل انتخابات یک حوزه انتخابیه . 

2 - ابطال یا توقف انتخابات شعبی که در سرنوشت انتخابات تاثیر تعیین کننده دارد. 

3 - رد صلاحیت داوطلبان نمایندگی مجلس که باید به تایید هیات مرکزی نظارت برسد. 

تبصره - رد صلاحیت محرمانه به اطلاع داوطلب می رسد که در صورت اعتراض وی قبل از اعلام لیست داوطلبان واجد صلاحیت رد صلاحیت باید به تایید شورای نگهبان نیز برسد. 

هیات نظارت استان با موافقت هیات مرکزی باید برای هر حوزه انتخابیه هیاتی مرکب از سه نفر با شرایط مذکور در مواد 1 و 2 جهت نظارت بر انتخابات حوزه مربوطه تعیین کند. 

تبصره - در استانهایی که انتخابات تنها در یک حوزه به تاخیر افتاده یا فقط در یک حوزه امکان پذیر است تعیین هیات نظارت استان ضرورت ندارد و هیات سه نفره نظارت بر آن حوزه انتخابیه توسط هیات مرکزی نظارت بر انتخابات تعیین می شوند. 

هیات های نظارت سه نفره موظفند افرادی را که واجد شرایط مذکور در ماده 1 می باشند، جهت نظارت بر حوزه های فرعی انتخابات کنند.

در تمام مدتی که انتخابات برگزار می شود، هیات مرکزی نظارت در تمام کشور و هیات پنج نفره استانها و هیاتهای سه نفره حوزه های انتخابیه بر کیفیت انتخابات نظارت کامل دارند و در هر مورد که سو جریان یا تخلفی مشاهده کنند، به فرمانداران و بخشداران اعلام و آنان موظفند بنا به نظر هیات های مذکور طبق قانون انتخابات در رفع نواقص اقدام کنند هیات های نظارت در صورتی که مقامات وزارت کشور نظرات آنان را ملحوظ ندارند مراتب را به شورای نگهبان گزارش خواهند کرد. 

هیات مرکزی نظارت ابتدا بدون این که شکایتی از سو جریان انتخابات برسد، باید با بررسی و دقت در گزارشهایی که وزارت کشور یا هیاتهای نظارت از تفصیل جریان انتخابات می دهند، اعلام نظر نماید. 

هیات مرکزی نظارت حق ابطال انتخابات یا متوقف ساختن آنرا ندارد. فقط باید مدارک حاکی از عدم صحت یا لزوم متوقف ساختن آن را برای شورای نگهبان بفرستد تا شورا در مورد ابطال یا متوقف کردن آن نظر بدهد. 

نظر شورای نگهبان در مورد ابطال یا توقف انتخابات قطعی و لازم الاجرا است . ادامه انتخابات در حوزه هایی که از طرف شورای نگهبان متوقف گردیده ، بدون اعلام نظر قانونی شورای نگهبان وجه قانونی ندارد و جز شورای نگهبان هیچ مقام و مرجع دیگری حق ابطال یا متوقف کردن انتخابات را ندارد. 

در مواردی که هیات سه نفره نظارت حوزه انتخابیه نتایج انتخابات یک یا چند صندوق شعب اخذ رای را منطبق با قانون تشخیص ندهد، موضوع را با ذکر دلیل از طریق فرماندار یا بخشدار مرکز حوزه انتخابیه در هیات اجرایی محل مطرح خواهد کرد. در صوتی که هیات اجرایی مذکور نظر هیات سه نفره را نپذیرفتند مراتب به هیات پنج نفره استان احاله خواهد گردید و نظر این هیات قطعی و لازم الاجرا است و در مواردی که هیات نظارت استان وجود ندارد، به هیات مرکزی احاله خواهد شد. 

در کلیه مواردی که هر یک از هیات های اجرایی موظفند صورت جلسه یا نتیجه اقدامات خود را به وزارت کشور یا فرماندار یا بخشدار بدهند باید یک نسخه هم به هیات نظارت سه نفره بدهند و در مواردی که امضای هیات های اجرایی در قانون انتخابات پیش بینی شده است ، امضا هیات نظارت 

شورای نگهبان نیز لازم است . 

 اعتبار لازم جهت نظارت شورای نگهبان بر انتخابات از محل اعتبارات انتخابات تامین و پرداخت خواهد شد. 

وزارت کشور موظف است حداقل یک ماه قبل از صدور دستور انتخابات در هر یک از حوزه های انتخابیه مراتب را به اطلاع و تایید شورای نگهبان برساند. 

این قانون از تاریخ تصویب لازم اجرا می باشد. 

قانون فوق مشتمل بر شانزده ماده و پنج تبصره در جلسه عصر روز پنجشنبه نهم مرداد ماه یک هزار و سیصد و شصت و پنج تصویب و در تاریخ 13/5/1365 به تایید شورای نگهبان رسیده است . 

رییس مجلس شورای اسلامی - اکبر هاشمی