فصل سوم ـ ارکان

الف ـ مجمع عمومی بانک از وزیر دارایی، وزیر اقتصاد و یک وزیر دیگر به انتخاب هیئت وزیران به نمایندگی از طرف دولت تشکیل می شود. 

ریاست مجمع عمومی بانک با وزیر دارایی است. 

ب ـ اعضاد سایر ارکان بانک در جلسات و مذاکرات مجمع عمومی بدون حق رأی شرکت میکنند. 

ج ـ وظایف مجمع عمومی بشرح زیر است: 

1ـ رسیدگی و تصویب ترازنامه بانک مرکزی ایران. 

2ـ رسیدگی و اتخاذ تصمیم نهایی نسبت به گزارشهای هیئت نظار. 

3ـ رسیدگی و اتخاذ تصمیم درباره پیشنهاد تقسیم سود ویژه. 

4ـ انتخاب اعضاء هیئت نظار به پیشنهاد وزیر دارایی. 

5ـ سایر وظایفی که طبق مقررات این قانون به عهده مجمع عمومی گذارده شده است. 

د ـ جلسات مجمع عمومی بانک حداقل سال یک مرتبه تا پایان تیرماه و نیز درمواقع دیگر به نظر وزیر دارایی یا به پیشنهاد رئیس کل بانک مرکزی ایران به دعوت وزیر دارایی تشکیل خواهد شد. 

هـ ـ برای مذاکره و اخذ تصمیم در جلسات مجمع عمومی حضور کلیه اعضایی که حق رأی دارند و رئیس کل یا قائم مقام رئیس کل بانک مرکزی ایران ضروری خواهد بود. 

و ـ تصمیمات مجموع عمومی به اکثریت آراء دارندگان حق رأی اتخاذ خواهد شد.

الف ـ شورای پول و اعتبار بمنظور مطالعه و اتخاذ تصمیم درباره سیاست کلی بانک مرکزی ایران و نظارت برامور پولی و بانکی کشور عهدهدار وظایف زیر است: 

1ـ رسیدگی و تصویب سازمان و بودجه و مقررات استخدامی و آئین نامه های داخلی بانک مرکزی ایران. 

2ـ رسیدگی و اظهارنظر نسبت به ترازنامه بانک مرکزی ایران برای طرح در مجمع عمومی. 

3ـ رسیدگی و تصویب آئین نامه های مذکور در این قانون. 

4ـ اظهارنظر در مسائل بانکی و پولی و اعتباری کشور و همچنین اظهارنظر نسبت به لوایح مربوط به وام یا تضمین اعتبار و هر موضوع دیگری که از طرف دولت به شوروی ارجاع می شود. 

5ـ دادن نظر مشورتی و توصیه به دولت در مسائل بانکی و پولی و اعتباری کشور که به نظر شوری در وضع اقتصادی و بخصوص در سیاست اعتباری کشور مؤثر خواهد بود. 

6ـ اظهارنظر درباره هر موضوعی که از طرف رئیس کل بانک مرکزی ایران در حدود این قانون به شوری عرضه می گردد. 

ب ـ اعضاء شورای پول و اعتبار عبارتند از: 

1ـ رئیس کل بانک مرکزی ایران. 

2ـ دادستان کل کشور 

3- یک نفر از معاونان وزارت دارایی به معرفی وزیر دارایی 

4ـ یک نفر از معاونان وزارت اقتصاد به معرفی وزیر اقتصاد. 

5ـ رئیس دفتر بودجه. 

6ـ رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران. 

7ـ مدیرعامل کانون بانکها موضوع ماده 38 این قانون. 

8ـ دو نفر مطلع در امور مالی و پولی به تشخیص و انتخاب وزیر دارایی. 

9ـ یک نفر مطلع در امور بازرگانی و صنعتی به تشخیص و انتخاب وزیر اقتصاد.10ـ یک نفر مطلع در امور کشاورزی به تشخیص و انتخاب وزیر کشاورزی. 

تبصره 1ـ ریاست شورای پول و اعتبار با رئیس کل بانک مرکزی ایران است. 

تبصره 2ـ افراد مذکور در ردیفهای 8 و 9 و 10 بند ب برای مدت دو سال عضویت شوری را دارا خواهند بود و انتخاب مجدد آنان بلامانع است. 

تبصره 3ـ در صورت استعفا ـ فوت و یا احراز عدم صلاحیت یا عدم توانایی برای عضویت در شوری در مورد هر یک از افراد ردیفهای 8 و 9 و 10 بند ب شخص دیگری برای بقیه مدت به ترتیب مقرر انتخاب خواهد شد. 

ج ـ شوری بر حسب دعوت رئیس کل بانک یا تقاضای حداقل سه نفر از اعضاء تشکیل جلسه خواهد داد و مسائلی که رئیس کل بانک یا اعضای متقاضی در نظر داشته باشند مطرح خواهد شد. 

د ـ جلسات شوری با حضور حداقل 8 نفر از اعضاء رسمیت خواهد یافت و نظرات و توصیه ها و تصمیمات شوری با رأی موافق 6 نفر از اعضای حاضر در جلسه رسمی معتبر است . 

هـ ـ شوری می تواند از اشخاص صلاحیت دار برای مشورت دعوت نماید. 

وـ اعضای شوری و اشخاصی که جهت مشورت دعوت می شوند موظف به حفظ اطلاعات و اسرار شوری می باشندمگر در مواردی که قانوناً مکلف به اظهار اطلاع یا ادای شهادت باشند. 

ز ـ اعضای شوری برای حضور در جلسات شوری حق الزحمه أی دریافت خواهند کرد که به پیشنهاد رئیس کل بانک وتصویب مجمع عمومی تعیین می گردد. 

ح ـ اعضای شورای پول و اعتبار قبل از شروع به کار باید در جلسه مجمع عمومی سوگند یاد کنند که در انجام وظایف شورای پول و اعتبار نهایت دقت و بی نظری را بکار برند و کلیه تصمیماتی را که می گیرند مقرون به صلاح کشور بوده ورعایت کامل حفظ اصرار بانک و شوری بشود.

الف ـ هیئت عامل بانک مرکزی ایران مرکب از رئیس کل ـ قائم مقام ـ دبیرکل بانک و سه نفر معاون با اختیارات و مسئولیت های معین در این قانون خواهد بود. 

ب ـ 1 ـ رئیس کل بانک مرکزی ایران بعنوان بالاترین مقام اجرایی و اداری عهده دار کلیه امور بانک به استثناء وظایفی است که بموجب این قانون به عهده ارکان دیگر بانک گذارده شده است . 

2ـ رئیس کل بانک مرکزی ایران مسئول حسن اداره امور بانک و موظف به اجرای این قانون و آئیننامه های مربوط به آن می باشد. 

3ـ رئیس کل بانک مرکزی ایران نماینده بانک در کلیه مراجع رسمی داخلی و خارجی با حق توکیل می باشد. 

4ـ رئیس کل بانک مرکزی ایران می تواند حق امضاء و یا قسمتی از اختیارات خود را به اعضای هیئت عامل و کارمندان بانک تفویض بنماید. 

5ـ رئیس کل بانک مرکزی ایران به پیشنهاد وزیر دارایی و تصویب هیئت وزیران به موجب فرمان همایونی برای مدت پنج سال منصوب می شود و انتصاب مجدد او بلامانع است . 

ج ـ قائم مقام رئیس کل بانک به پیشنهاد رئیس کل بانک مرکزی ایران و موافقت وزیر دارایی و تصویب هیئت وزیران به فرمان همایونی برای مدت پنج سال منصوب می گردد و انتصاب مجدد او بلامانع است . 

اختیارات قائم مقام رئیس کل بانک مرکزی ایران از طرف رئیس کل تعیین می شود و در صورت غیبت یا استعفا یا معذوریت یا فوت رئیس کل بانک قائم مقام دارای کلیه اختیارات رئیس کل می باشد. 

د ـ دبیر کل بانک به پیشنهاد رئیس کل بانک مرکزی ایران و تصویب مجمع عمومی منصوب می گردد و سرپرستی دبیرخانه شورای پول و اعتبار را نیز بعهده خواهد داشت . دبیرکل بانک صورتجلسات شورای پول و اعتبار را برای اطلاع وزیر دارایی و وزیر اقتصاد ارسال خواهد داشت . 

هـ ـ معاونان بانک از طرف رئیس کل بانک مرکزی ایران منصوب و وظایف آنان بوسیله نامبرده تعیین می شود.

الف ـ حقوق و مزایای رئیس کل و قائم مقام رئیس کل بانک مرکزی ایران از طرف مجمع عمومی تعیین و از بودجه بانک پرداخت می شود. 

ب ـ حقوق و مزایای دبیرکل و معاونان بانک به پیشنهاد رئیس کل و تصویب مجمع عمومی تعیین و از بودجه بانک پرداخت می شود. 

ج ـ رئیس کل بانک ـ قائم مقام رئیس کل ـ دبیرکل و معاونان بانک قبل از شروع به کار در مجمع عمومی سوگند یادخواهند نمود که اسرار بانک را حفظ نمایند و وظایف قانونی خود را به نحو احسن انجام دهند. 

د ـ اعضاء هیئت عامل در دوران تصدی خود مشمول قانون منع مداخله وزراء و نمایندگان مجلسین و کارمندان در معاملات دولتی و کشوری خواهند بود و نباید صاحب سهم بانکها یا مؤسسات اعتباری خصوصی باشند. 

هـ ـ اعضاء هیئت عامل در دوران تصدی خود نمی توانند در دستگاههای دولتی یا خصوصی سمت موظفی دارا باشند. 

و ـ قبول سمتهای غیر موظف فقط در مؤسسات خیریه و اجتماعی و تدریس در دانشگاهها یا مؤسسات آموزش عالی در مورد رئیس کل و قائم مقام رئیس کل بانک مرکزی ایران با تصویب مجمع عمومی و در مورد سایر اعضای هیئت عامل با موافقت رئیس کل بانک مرکزی ایران ممکن خواهد بود.

الف ـ هیئت نظارت اندوخته اسکناس عهده دار نظارت بر حسن اجرای مفاد ماده 5 این قانون از طریق تحویل و نگاهداری اسکناسهای چاپ شده و همچنین نگاهداری حساب داراییهای موضوع ماده 5 و صورت جواهرات سلطنتی و تنظیم مقررات مربوط به نمایش و نظارت بر ورود و خروج آنها از خزانه بانک و بعلاوه نظارت در معدوم کردن اسکناسهایی که باید از جریان خارج شود می باشد. 

ب ـ هیئت نظارت اندوخته اسکناس از افراد زیر تشکیل می شود: 

1ـ دو سناتور به انتخاب مجلس سنا. 

2ـ دو نماینده مجلس به انتخاب مجلس شورای ملی. 

3ـ رئیس کل بانک مرکزی ایران. 

4ـ دادستان کل کشور. 

5ـ خزانه دار کل کشور. 

6ـ رئیس کل دیوان محاسبات. 

7ـ رئیس هیئت نظار. 

تبصره ـ مدت مأموریت سناتورها و نمایندگان مجلس با مجلسین خواهد بود و در هرحال تا انتخاب جانشین خود به این سمت باقی خواهند ماند. 

ج ـ آئیننامه مربوط به نحوه اجرای وظایف محول به هیئت نظارت اندوخته اسکناس بوسیله هیئت تصویب و بموقع اجرا گذار می شود. 

د ـ اعضای هیئت نظارت اندوخته اسکناس برای حضور در جلسات هیئت حق الزحمه ای دریافت خواهند کرد که به پیشنهاد رئیس کل بانک و تصویب مجمع عمومی تعیین می گردد.

الف ـ هیئت نظار مسئول رسیدگی به حسابها و تعهدات بانک مرکزی ایران است که نسبت به صحت این حسابها و تعهدات اظهارنظر می کند. 

ب ـ وظایف هیئت نظار بشرح زیر است: 

1ـ رسیدگی به ترازنامه پایان سال بانک مرکزی ایران و تهیه گزارش برای مجمع عمومی سالانه . 

2ـ رسیدگی به صورت ریز داراییها و بدهیها و خلاصه حسابهای بانک و گواهی آنها برای انتشار. 

3ـ رسیدگی به عملیات بانک از لحاظ انطباق آنها با موازین قانونی . 

ج ـ هیئت نظار مرکب از یک نفر رئیس و چهار نفر عضو از میان حسابرسان خبره یا افراد مطلع در امور حسابداری یا بانکی با داشتن حداقل ده سال سابقه کار است که به پیشنهاد وزیر دارایی و تصویب مجمع عمومی برای مدت دوسال انتخاب می شوند و انتخاب مجدد آنان بلامانع است . 

د ـ رئیس هیئت نظار بعنوان رابط موظف است گزارشهایی لازم از فعالیتهای بانک و تصمیمات جاری بانک را به وزیر دارایی تسلیم نماید. 

تبصره ـ هیئت نظار در ایفاء وظایف فوق می تواند کلیه اسناد حسابها و داراییهای بانک را مورد رسیدگی قرار دهد و به کلیه مقررات و تصمیمات و نوشته های بانک که لازم می داند دسترسی داشته باشد و بدون مداخله در امور جاری بانک در حدود وظایف خود نظراتی به رئیس کل بانک مرکزی ایران بدهد.

الف ـ حقوق و مزایای هیئت نظار از طرف وزیر دارایی تعیین و از بودجه وزارت دارایی قابل پرداخت است. 

ب ـ اعضای هیئت نظار قبل از شروع به کار در مجمع عمومی سوگند یاد خواهند نمود که اسرار بانک را حفظ نمایند ووظایف قانونی خود را بنحو احسن انجام دهند. 

ج ـ اعضای هیئت نظار مشمول قانون منع مداخله وزراء و نمایندگان مجلسین و کارمندان در معاملات دولتی و کشوری خواهند بود. 

د ـ اعضای هیئت نظار در دوران تصدی خود نمی توانند در دستگاههای دولتی یا خصوصی سمت موظف دارا باشند. 

هـ ـ قبول سمتهای غیرموظف فقط در مؤسسات آموزش عالی با تصویب مجمع عمومی بلامانع است . 

و ـ آئیننامه داخلی هیئت نظار بوسیله خود هیئت تنظیم و با تصویب وزیر دارایی اجرا خواهد شد.