فصل دهم: تصادم در دریا
ماده 162
موارد تصادم
الف – در صورت تصادم بین کشتیرهای [کشتیهای] دریا پیما یا بین کشتیهای دریاپیما و کشتیهای مخصوص کشتیرانی در آبهای داخلی جبران خسارات وارد بکشتیها یا اشیاء و اشخاص داخل آنها بودن توجه بمحل تصادم طبق مقررات این فصل بعمل خواهد آمد.
ب – مقررات مربوط بتصادم بین کشتیهای مخصوص کشتی رانی در آبهای داخلی و یا دریای ساحلی بموجب آئیننامه جداگانه تعیین خواهدشد.
ماده 163
تصادم
اگر تصادم ناشی از حوادث غیر مترقب و یا ناشی از قوه قهریه باشد و یا علل تصادم مورد تردید باشد خسارت دیده حق مطالبه زیان وارده را ندارد ولوآنکه کشتی ها یا یکی از آنها حین تصادم در لنگر باشند.
ماده 164
جبران خسارت
اگر تصادم در نتیجه خطای یکی از کشتیها باشد جبران خسارات بعهده طرفی است که مرتکب خطا شده است.
ماده 165
تناسب خسارات
الف – اگر دو یا چند کشتی مرتکب خطا شوند مسئولیت هر یک از کشتیها متناسب با اهمیت تقصیری است که از آن کشتی سرزده است. معذلکاگر تشخیص اهمیت تقصیر یا شواهد و قرائن ممکن نباشد و یا تقصیر طرفین بنظر یکسان برسد طرفین بنسبت متساوی مسئول خواهند بود.
ب – خسارات وارد بکشتیها- بار آنها – اشیاء و اموال متعلق بکارکنان کشتی و مسافران و اشخاص دیگری که در کشتی باشند بنسبت مذکوردر بند الف این ماده بعهده کشتیهائی است که تقصیر متوجه آنها است و کشتی نسبت بجبران خسارات اشخاص ثالث بیش از نسبت فوق مسئولنخواهد بود.
ج – کشتیهای مقصر نسبت بخسارات ناشی از فوت و صدمات بدنی در مقابل اشخاص ثالث منفرداً و متضامناً مسئول هستند و باید خساراتوارده را جبران نمایند. اگر مبلغ پرداختی هر یک از مسئولان بیش از مبلغی باشد که بسهم مسئولیت او تعلق میگیرد نسبت بمبلغ اضافه حق مراجعهبمسئول یا مسئولان دیگر را خواهد داشت.
ماده 166
تصادم بعلت خطای راهنما
حکم مسئولیت های مقرر در مواد پیش در مواردی نیز جاری است که تصادم بعلت خطای راهنما اتفاق افتد ولو آنکه استفاده از راهنما قانوناً الزامیباشد.
ماده 167
دعاوی مربوط بخسارات
حق مطالبه خسارت ناشی از تصادم منوط باعتراض قبلی یا انجام تشریفات خاصی نیست نفس تصادم بین دو یا چند کشتی بتنهایی مثبت تقصیرنیست مگر اینکه تقصیر مسبب تصادم اثبات گردد.
ماده 168
طرف دعوی مربوط بخسارات
دعاوی مربوط بجبران خسارات علیه آن کشتی که موجب تصادم شده است بطرفیت فرمانده و یا مالکین کشتی اقامه خواهد شد. فرمانده در صورتی مسئول است که مرتکب غفلت یا خطائی شده باشد.
ماده 169
اقدام فرمانده یا مالک بنمایندگی خسارات دیدگان
فرمانده یا مالک کشتی مصدوم میتواند بنفع کارکنان و مسافرین و فرستنده بار و سایر اشخاصی که بر اثر تصادم خسارت دیدهاند اقدامات قانونی بعمل آورد. اقدام فرمانده یا مالک کشتی در اینمورد حقوق سایر اشخاص ذینفع را از بین نخواهد برد.
ماده 170
مرور زمان
الف – مرور زمان دعاوی مربوط بجبران خسارات مذکور در این فصل دو سال از تاریخ و وقوع تصادم میباشد.
ب – کسیکه بموجب بند (ج) ماده 165 بیش از سهم مسئولیت خود خساراتی را پرداخته است تا یکسال از تاریخ پرداخت حق مطالبه مبلغاضافی را از مسئول متضامن دارد.
ماده 171
وظایف فرمانده
فرماندهان هر یک از کشتیها که با یکدیگر تصادم نمودهاند متقابلا موظف هستند پس از تصادم بدون آنکه خطر شدیدی متوجه کشتی یا کارکنان و یامسافران آن بشود در مورد کمک بکشتی دیگر و کارکنان و مسافران آن بشود در مورد کمک بکشتی دیگر و کارکنان و مسافران آن مجاهدت بعملآورند. همچنین هر یک از آنها باید تا حدود امکان نام کشتی و بندر ثبت و نیز نام بندری را که ترک کرده و بندر بعدی را باطلاع یکدیگر برسانند. در صورتعدم رعایت مقررات این ماده از طرف فرمانده مالک مسئول نخواهد بود.
ماده 172
تعمیم مقررات
مقررات این فصل شامل جبران خساراتی نیز خواهد بود که یک کشتی بر اثر انجام یا عدم انجام عملیات (مانور) معین یا عدم رعایت مقررات بکشتیدیگر یا محمولات و اشخاص داخل در هر کشتی وارد میکند ولو اینکه تصادمی بین دو کشتی ایجاد نشده باشد.