26- آیین نامه ماده 299 قانون امور حسبی

در موقعی كه از طرف ورثه یا موصی له یا وصی بر اموال درخواست شود ملكی كه در دفتر املاك به نام مورث ثبت شده است به نام ورثه یا موصيٰ  له یا به عنوان وصيّت ثبت گردد به ترتیبی كه در مواد بعد مذكور است رفتار خواهد شد.

هرگاه در ورقه انحصار وراثت كه به اداره ثبت اسناد و املاك داده می شود عده ورثه و سهام هریك از آنها معيّن شده و وصيّت نامه نیز كه مطابق قانون امورحسبی بتوان به آن ترتیب اثر داد به اداره ثبت تسلیم نشده و قبلاً هم وصيّتی ثبت نشده باشد حصّه هر یك از ورثه از ملك به طریقی كه در تصدیق انحصار وراثت معيّن شده یا بین ورثه مذكور در تصدیق انحصار وراثت توافق حاصل شده باشد ثبت می شود.

اگر كسی به عنوان ادعای وراثت یا به عنوان اعتراض بر تصدیق انحصار وراثت در دادگاه اقامه دعوی كرده باشد باید قبل از آن كه ملك به نام ورثه ثبت شود تصدیقی از دادگاه حاكی از اقامه دعوی گرفته به اداره ثبت تسلیم نماید.

 در این صورت ثبت ملك به نام ورثه تا معلوم شدن نتیجه نهائی ادعا توقیف خواهد شد.

در موقعی كه دادستان بر طبق ماده 367 قانون امورحسبی بر تصدیق انحصار وراثت اعتراض می كند درصورتی كه در جزء تركه، ملك غیرمنقول ثبت شده باشد باید در همان موقع به اداره ثبت كتباً اطلاع دهد در این صورت ثبت ملك موقوف به معلوم شدن نتیجه اعتراض خواهد شد.

درصورتی كه نسبت به ملك غیرمنقول ثبت شده وصيّتی شده باشد كه مورد اتفاق تمام ورثه و اشخاص ذی نفع باشد مورد وصيّت به نام موصيٰ  له یا مصرفی كه برای آن وصيّت شده ثبت می شود و بقیه ملك (اگر بقیه باشد) به نام ورثه ثبت می گردد.

هرگاه وصيّت نامه ای كه به موجب قانون قابل ترتیب اثر است بین ورثه و اشخاص ذی نفع مورد اختلاف واقع شود ثبت ملك نسبت به آن چه مورد گفتگو است موقوف به رفع اختلاف در دادگاه به موجب حكم نهائی خواهد بود.

اگر قسمتی از ملك مورد اختلاف واقع شده و قسمت دیگر مورد اختلاف نباشد و نتیجه گفتگو در مورد اختلاف تأثیری در این قسمت نداشته باشد ممكن است ملك نسبت به آنچه مورد اختلاف نیست ثبت و نسبت به آنچه مورد اختلاف است موقوف به حل اختلاف گردد.

هرگاه توافق و اختلاف ورثه نسبت به وصيّت نامه ای كه به موجب قانون قابل ترتیب اثر است معلوم نباشد اداره ثبت به هزینه شخص ذی نفع آگهی می نماید و در آگهی باید مفاد وصيّت نامه و این كه از طرف چه كسی و در چه تاریخ ابراز شده قید و تذكر داده شود چنانچه كسی اعتراضی نسبت به وصيّت نامه دارد در ظرف سه ماه از تاریخ انتشار آخرین آگهی اعتراض خود را به اداره ثبتی كه آگهی را منتشر نموده تسلیم نماید و در صورت انقضاء مدّت مذكور و نرسیدن اعتراض ملك مورد وصيّت به نام موصيٰ له یا مصرفی كه برای آن وصيّت شده است در دفتر املاك ثبت خواهد شد.

 آگهی مذكور سه مرتبه هر ماه یك مرتبه در روزنامه كثیرالانتشار محل منتشر شده و در صورت نبودن روزنامه در محل در یكی از روزنامه های كثیرالانتشار تهران منتشر خواهد گردید.

در مورد متوفّای بلاوارث اگر در ظرف ده سال مقرّر در قانون امورحسبی وصيّت نامه ای ابراز شود كه قابل ترتیب اثر بوده و برای تحریر تركه آگهی نشده باشد مفاد وصيّت نامه به ترتیب مذكور در ماده فوق و با قید این كه متوفی بلاوارث معرفی شده است آگهی می گردد و درصورتی كه در مدّت سه ماه از تاریخ انتشار آخرین آگهی اعتراضی نرسیده مورد وصيّت  به نام موصيٰ له یا مصرفی كه برای آن وصيّت شده است ثبت و باقی ملك پس از ده سال اگر وارثی پیدا نشد به نام دولت ثبت خواهد شد.

اگر از طرف ورثه یا اشخاص دیگر ذی نفع وصيّت نامه ای ابراز شود كه موصی از وصيّت اوّل خود رجوع كرده و آن وصيّت نامه مورد تصدیق تمام ورثه و اشخاص ذی نفع واقع شود ملك مطابق وصيّت نامه ثانی ثبت خواهد شد و اگر مورد اختلاف واقع شود یا توافق و اختلاف ورثه معلوم نباشد درصورتی كه وصيّت نامه مطابق قانون قابل ترتیب اثر باشد بر طبق ماده 6 و 7 و 8 عمل خواهد شد.

درصورتی كه در دادگاه بخش در موعد مقرّر در ماده 294 قانون امورحسبی وصيّت نامه ابراز شد كه قابل ترتیب اثر باشد دادگاه در تصدیق انحصار وراثت مفاد وصيّت نامه و این كه در موقع ابراز شده وقابل ترتیب اثر است درج خواهد كرد و اگر تصدیق انحصار وراثت صادر شده و این مطلب به جهتی در آن درج نشده باشد اشخاص ذی نفع باید تصدیقی مبنی بر ابراز وصيّت نامه در موعد مقرّر و قابل ترتیب اثر بودن آن از دادگاه گرفته  به ضمیمه سواد وصيّت نامه به اداره ثبت اسناد تسلیم نمایند.

اگر تركه متوفی به وسیله دادگاه تقسیم شده و حكم نهائی دادگاه در این خصوص  به اداره ثبت داده شود و یا این كه ورثه موصی له و وصی (درصورتی كه وصيّتی شده باشد) تركه را تقسیم كرده باشند ملك مطابق تقسیمی كه شده است ثبت می شود و در صورت اخیر اگر اختلافی مابین ورثه و موصی له یا وصی در تقسیم باشد ثبت ملك موقوف به رفع اختلاف در دادگاه خواهد بود.

درصورتی كه وصيّت به طور كلی باشد (مثل ثلث اموال) ورثه می توانند ملك معيّن را ثلث قرار داده و باقی املاك را به نام خود ثبت كنند یا ثلث را از اموال دیگر معيّن كرده و تمام ملك ثبت شده را به نام خود ثبت كنند مگر این كه در وصيّت نامه ترتیب دیگری مقرّر شده باشد.

پس از ثبت ملك در دفتر املاك به نام ورثه یا موصی له ادعای وصيّت یا هر ادعای دیگری كه مخالف با ثبت ملك باشد مسموع نخواهد شد و هیچ وصيّت نامه، اعمّ از رسمی و سرّی و غیر این ها پذیرفته نخواهد شد.