فصل پنجم ـ ارفاق‌های قانونی

در اجرای ماده ۵۲۰ قانون آیین دادرسی کیفری، محکوم در صورت رعایت ضوابط و مقررات مؤسسه کیفری، مشارکت در برنامه­های اصلاحی و تربیتی و کسب حداقل یکصد امتیاز از درجه اعتباری لازم، مطابق دستورالعمل موضوع تبصره ۵ ماده ۸۰ این آیین‌نامه، پس از اعلام شورای طبقه­بندی ماهانه حداکثر سه روز از مرخصی برخوردار ‌شود؛ معیارهای درجه اعتباری در خصوص مرخصی به شرح زیر است:

الف ـ امور انضباطی:

۱ـ رعایت مقررات و امور انضباطی زندان‌ ، هر ماه حداکثر بیست امتیاز؛

۲ـ همکاری در برقراری نظم و انضباط و پیش­گیری از تخلفات داخلی، هر ماه حداکثر بیست امتیاز؛

۳ـ همکاری در کشف مواد مخدر و روان­گردان و اشیای ممنوع، هر ماه حداکثر بیست امتیاز.

ب ـ فعالیت­های مذهبی و قرآنی:

۱ـ شرکت مستمر در نماز جماعت و دیگر مراسم مذهبی، هر ماه حداکثر سی امتیاز؛

۲ـ شرکت در برنامه‌های مربوط به تواشیح، تلاوت، روخوانی، ترجمه، درک مفاهیم، حفظ قرآن یا نهج‌البلاغه، اخلاق و عقاید، هر ماه حداکثر سی امتیاز و قبولی در آزمون این دوره‌ها هر دوره سی امتیاز و حفظ قرآن به ازاء هر جزء یکصد امتیاز؛

۳ـ انتخاب در جشنواره قرآنی شهرستان، استان یا کشور و یا کسب رتبه در آن، هر کدام یکصد امتیاز؛

۴ـ شرکت در دوره احکام سطوح یک و دو، هر ماه حداکثر ده امتیاز و قبولی در آزمون به ازای هر سطح سی امتیاز.

پ ـ فعالیت‌های فرهنگی، هنری و ورزشی:

۱ـ همکاری در انجام فعالیت‌های فرهنگی و هنری هر ماه حداکثر بیست امتیاز؛

۲ـ شرکت در هر دوره کتابخوانی و شعرخوانی، حداکثر بیست امتیاز؛

۳ـ شرکت در کلاس‌های فرهنگی، هنری و ورزشی، هر ماه حداکثر بیست امتیاز؛

۴ـ کسب رتبه در هر یک از جشنواره‌های فرهنگی، هنری یا مسابقات ورزشی اعم از شهرستان، استان یا کشور، سی امتیاز؛

۵ ـ شرکت در برنامه­ها و دوره­های تعزیه­خوانی و شاهنامه­خوانی، حداکثر بیست امتیاز.

ت ـ فعالیت­های علمی و تحصیلی:

۱ـ اشتغال به تحصیل در هر یک از مقاطع تحصیلی، هر ماه ده امتیاز؛

۲ـ قبولی در هر یک از مقاطع تحصیلی، یکصد امتیاز؛

۳ـ شرکت در هر یک از دوره‌های تربیت معلم، آموزشیاری یا مربیگری درون زندان‌ ، حداکثر بیست امتیاز؛

۴ـ اخذ گواهی در هر یک از دوره‌های تربیت معلم، آموزشیاری یا مربیگری، چهل امتیاز؛

۵ ـ تدریس در هر یک از امور آموزشی، فرهنگی و ورزشی، هر ماه سی امتیاز؛

۶ ـ پذیرش و ادامه تحصیل در دانشگاه با آزمون یکصد امتیاز و بدون آزمون، پنجاه امتیاز؛

۷ـ فراگیری زبان­های خارجی، به ازای قبولی در هر سطح پنجاه امتیاز.

ث ـ مهارت­های فنی، حرفه­ای و اجتماعی:

۱ـ شرکت در کلاس‌های فنی و حرفه‌ای، هر ماه حداکثر ده امتیاز؛

۲ـ اخذ گواهی فنی و حرفه‌ای، به ازای هر رشته پنجاه امتیاز؛

۳ـ اشتغال به کار در کارگاه‌ها و انجام امور خدماتی داخل زندان‌ ، هر ماه حداکثر چهل امتیاز؛

۴ـ شرکت در دوره­ مهارت‌های زندگی، به ازای هر مهارت پنج امتیاز و حداکثر پنجاه امتیاز و اخذ گواهی­های مربوط به ازای هر مهارت ده امتیاز و حداکثر یکصد امتیاز؛

۵ ـ شرکت در جلسات و کلاس­های مشاوره و روان­درمانی، هر ماه حداکثر بیست امتیاز.

ج ـ ترک اعتیاد:

۱ـ حضور در برنامه­ها و دوره­های ترک اعتیاد مانند دوره درمان نگهدارنده با ام.ام.تی و مصرف داروهای آن، به ازای هر ماه ده امتیاز و حداکثر یکصد امتیاز؛

۲ـ همکاری به عنوان آموزش ­ دهنده برنامه آموزش همسانان با تایید بهداری، هر ماه ده امتیاز و حداکثر یکصد امتیاز؛

۳ـ ترک کامل سیگار، یکصد امتیاز؛

۴ـ ترک کامل اعتیاد به مواد مخدر و روان­گردان با تایید بهداری زندان‌ ، یکصد امتیاز.

چ ـ همکاری در اجرای حکم:

۱ـ پرداخت جزای نقدی به ازای هر یک ‌درصد از کل مبلغ ده امتیاز؛

۲ـ اخذ رضایت شاکی حداکثر یکصد امتیاز؛

ح ـ دیگر اقدامات و فعالیت‌های پیش‌بینی نشده در این ماده به تشخیص شورای طبقه‌بندی، حداکثر پنجاه امتیاز.

تبصره۱ـ تحصیل امتیازات مذکور حسب مورد منوط به اخذ گواهی از سوی واحدهای مربوط و تایید رئیس مؤسسه کیفری است.

تبصره۲ـ محکومان مرد دارای شصت سال سن و بالاتر و زن دارای بیش از پنجاه و پنج سال سن، زنان سرپرست خانوار بر اساس گواهی مستند، مادران دارای فرزند کمتر از پانزده سال سن، زندان‌ یان دارای بیماری­های مسری خطرناک یا صعب­العلاج و ایثارگران و ناتوانان با کسب حداقل پنجاه امتیاز با رعایت دیگر شرایط از مرخصی موضوع این ماده بهره­مند می­شوند.

تبصره۳ـ معیارهای مندرج در این ماده در چارچوب تبصره ۵ ماده ۸۰ این آیین‌نامه قابل تکمیل و ارتقا است.

محکومانی که به موجب قانون مشمول مقررات تعلیق اجرای مجازات نمی‌شوند، پس از تحمل یک­سوم از میزان مجازات، در صورت کسب درجه اعتباری لازم، با رعایت شرایط مندرج در دستورالعمل تبصره ۵ ماده ۸۰ این آیین‌نامه و به تشخیص دادستان می‌توانند در هر چهار ماه حداکثر پنج روز از مرخصی برخوردار شوند.

در موارد بیماری حاد یا فوت همسر یا بستگان نسبی و سببی درجه یک از طبقه اول و یا ازدواج فرزندان‌ ، به تشخیص دادستان و بدون نیاز به کسب درجه اعتباری معین، زندان‌ ی می‌تواند حداکثر تا پنج روز از مرخصی استفاده کند. در صورت عجز از فراهم کردن تامین کیفری، اعزام محکوم به مرخصی تحت مراقبت ماموران، یک روز در ماه و به مدت ده ساعت بلامانع است. تعدد هر یک از وقایع فوق مانع از اعطای مجدد مرخصی موضوع این ماده نیست.

رئیس قوه قضاییه می­تواند به مناسبت­های ملی و مذهبی، حداکثر دو بار در سال به زندان‌ یان واجد شرایط مرخصی اعطا کند. سازمان حسب اقتضاء جهت اجرای این ماده، پیشنهادات لازم را به رئیس قوه قضاییه ارائه می­نماید.

در مواردی که محکوم­ دارای شاکی خصوصی است و به تشخیص دادستان یا قاضی اجرا، اعطای مرخصی ترمیمی می­تواند در جلب رضایت شاکی مؤثر باشد، زندان‌ ی می­تواند علاوه بر مرخصی مذکور در مواد ۱۹۴ و ۱۹۵ پس از سپردن تامین مناسب، در طول مدت حبس یک نوبت دیگر و حداکثر به مدت هفت روز از مرخصی استفاده کند. در صورتی که محکوم­ بتواند بخشی از خسارت شاکی را پرداخت یا رضایت او را جلب کند، این مرخصی فقط برای یک­ نوبت دیگر به مدت هفت روز تمدید می­شود.

تبصره ـ در خصوص محکومان حقوقی که صرفاً در اجرای ماده ۳ قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی در حبس هستند، به ‌منظور فراهم شدن موجبات پرداخت محکومٌ‌به ، قاضی اجرا می‌تواند هر سه ‌ماه یک نوبت با اخذ تامین از محکوم‌، حداکثر به مدت ده روز به وی مرخصی اعطاء کند. در این صورت مراتب به اطلاع دادگاه صادرکننده حکم خواهد رسید. در صورت پرداخت قسمتی از محکومٌ­به در مدت مرخصی، مدت یادشده به تشخیص قاضی اجرا قابل تمدید است. همچنین برای حضور در جلسه­ دادگاه، به محکومانی که امکان استفاده از مرخصی را دارند، با اخذ تامین مرخصی اعطا می‌شود تا لزومی به اعزام و بدرقه آن‌ها که موجب اطاله دادرسی است، نباشد.

در اعطای مرخصی، فاصله محل سکونت زندان‌ ی تا محل تحمل کیفر وی به تناسب راه، مورد لحاظ قرار می‌گیرد.

چنانچه زندان‌ ی در طول دوره محکومیت و به شرط دارا بودن شرایط لازم برای اعطای مرخصی، از مرخصی مواد ۱۹۴و ۱۹۵ این آیین‌نامه بهره­مند نشده باشد، این مرخصی­ها ذخیره می‌شود و در طول دوران محکومیت قابل استفاده است. چنانچه با احتساب مرخصی­های ذخیره و مدت باقی­مانده از حبس، محکومیت خاتمه یافته تلقی شود، زندان‌ ی می­تواند با لحاظ درجه اعتباری مکتسبه و چنانچه به علت قانونی دیگری بازداشت نباشد، بدون تودیع تامین از مرخصی پایان حبس استفاده کند.

در مواردی که تعداد زندان‌ یان یک مؤسسه به حد غیر قابل قبول برسد (بیش از دو برابر ظرفیت اسمی) و همچنین در مواقع بحرانی و بروز حوادث غیر مترقبه یا شیوع بیماری­های خطرناک مسری و مانند آن، مراتب جهت اتخاذ تدابیر مقتضی تا رفع حالت ضرورت از سوی رئیس سازمان به رئیس قوه قضائیه اعلام می‌شود.

قاضی اجرا پس از اخذ نظر شورای طبقه‌بندی مبنی بر واجد شرایط بودن زندان‌ ی و با اخذ تامین مناسب، مرخصی اعطا می‌کند. در صورت تمدید مرخصی زندان‌ ی، مراتب با قید فوریت به مؤسسه منعکس می‌شود.

دادستان و قاضی اجرا می ­ توانند خود یا به پیشنهاد شورای طبقه‌بندی برای زندان‌ یانی که به مرخصی اعزام می‌شوند، تکالیفی از قبیل معرفی نوبه ­ ای به مراجع انتظامی و یا عدم حضور در برخی از اماکن مقرر دارند.

مدت مرخصی زندان‌ ی جزء مدت محکومیت وی محسوب می‌شود.

روزهای غیبت داخل در مدت محکومیت محاسبه نخواهد شد. در صورت صدور قرارمنع تعقیب یا حکم برائت راجع به اتهام غیبت از مرخصی، ایام غیبت، جزء مدت محکومیت محاسبه می‌شود‌.

چنانچه زندان‌ ی پس از اتمام مرخصی، غیبت کند، رئیس مؤسسه مراتب را در اسرع وقت و حداکثر ظرف بیست و چهار ساعت برای اقدام قانونی مربوط به ضبط تامین، دستگیری زندان‌ ی و عودت وی به مؤسسه، به مقام صادرکننده مرخصی گزارش و هم­زمان نسبت به اعلام جرم به دادستان یا رئیس حوزه قضایی اقدام می‌کند. مقام قضایی نتیجه اقدام‌های مربوط به ضبط تامین و رسیدگی به پرونده غیبت را برای درج در پرونده به مؤسسه اعلام می‌کند.

غیبت زندان‌ ی پس از پایان مدت مرخصی در نوبت­های اول و دوم و سوم به ترتیب موجب سه ماه و  شش ماه و یک سال محرومیت از مرخصی است؛ مگر آن که شورای طبقه‌بندی تنبه وی را احراز کند و دادستان نیز با اعطای مرخصی موافقت نماید.

ارتکاب جرم عمدی به استثنای جرایم تعزیری درجه هفت و هشت، در حین حبس یا در ایام مرخصی و یا به هنگام اشتغال و حرفه­آموزی در خارج از مؤسسه، موجب شش­ماه محرومیت از مرخصی در نوبت اول، یک سال در نوبت دوم و دو سال در نوبت سوم است.

مرخصی‌های پیش‌بینی شده در این فصل مانع یکدیگر نیست؛ در هر حال جمع مرخصی‌های زندان‌ ی در هر فصل، بیش از یک­ماه، نخواهد بود. اعطای مرخصی به زندان‌ یان شاغل در مراکز حرفه­آموزی و اشتغال، نباید با توافق­نامه مؤسسه با بخش خصوصی، در تعارض باشد.

به منظور حفظ پیوند خانوادگی، ایفای تکلیف شرعی صله‌رحم و رعایت حقوق زندان‌ ی و خانواده او، مؤسسه تمهیدات لازم را برای ملاقات زندان‌ ی با همسر، فرزندان‌ ، پدر و مادر، خواهر و برادر و همچنین پدر و مادر همسر فراهم می­آورد. ملاقات دیگر بستگان و دوستان، خواهان و شاکی با زندان‌ ی، به صورت کابینی، به درخواست هر یک از ایشان، با موافقت مدیرکل زندان‌ ‌های استان یا قاضی اجرا و یا رئیس مؤسسه امکان‌پذیر است.

تبصره۱ـ مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه و سازمان نسبت به ایجاد امکان دریافت نوبت ملاقات به صورت الکترونیکی و برابر ضوابط قانونی و برنامه اعلامی هر مؤسسه اقدام می‌نمایند.

تبصره۲ـ به منظور احراز هویت صحیح ضروری است مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه نسبت به امکان مشاهده تصویر و اطلاعات مهم مراجعان شامل سن، نام و نام خانوادگی و مندرج در سامانه ثنا اقدام نماید به نحوی که بدون نیاز به مشاهده اصل کارت شناسایی، امکان هویت سنجی سیستمی وجود داشته باشد.

در صورت ممنوع‏الملاقات بودن متهم، مدت و چگونگی آن به صورت کتبی توسط مقام قضایی به مؤسسه اعلام می‌شود. رئیس مؤسسه مکلف است اسامی زندان‌ یانی که به دستور مقام قضایی بیش از یک ماه ممنوع‏الملاقات بوده‏اند را نزد مرجع قضایی رسیدگی­کننده و حسب مورد نزد دادستان یا رئیس حوزه قضایی بخش مربوط ارسال کند.

مدت ملاقات زندان‌ یان به صورت ملاقات عمومی (کابینی) بیست تا سی دقیقه، حضوری سی تا شصت دقیقه، خصوصی چهار تا دوازده ساعت و ملاقات الکترونیکی (مجازی) پنج تا سی دقیقه است. مدت ملاقات طبق نظر رئیس مؤسسه تا دو برابر قابل افزایش است.

تبصره ـ شیوه اجرای ملاقات الکترونیکی (مجازی ) بر اساس دستورالعمل مربوط خواهد بود.

ملاقات عمومی (کابینی) زندان‌ یان به صورت هفتگی است و برنامه زمان­ بندی آن اعم از روز و ساعت به صورت فصلی یا سالانه برای هر مؤسسه مشخص و به تصویب مدیرکل زندان‌ ‌های استان می­رسد.

تبصره۱ـ در صورتی که خانواده یا اقوام زندان‌ ی که از شهرستان­های دیگر به مؤسسه مراجعه می­کنند از برنامه زمانی ملاقات مطلع نباشند، رئیس مؤسسه می­تواند ملاقات خارج از برنامه را اجازه دهد.

تبصره۲ـ در صورت وجود بیماری مسری یا همه­­گیری بیماری‏های گوارشی یا تنفسی، رئیس مؤسسه می‌تواند با نظر واحد بهداشت و درمان و موافقت مدیرکل زندان‌ ‌های استان ملاقات حضوری و خصوصی را به صورت موقت تا زمان عادی شدن شرایط متوقف کند.

به جز ملاقات عمومی که برای همه زندان‌ یان یکسان است، دیگر اقسام ملاقات در چارچوب این آیین‌نـامه به صورت تشویقی اعطا می‌شود و زندان‌ یانی که ضمن رعایت حسن اخلاق و رفتا ر، در برنامه‌های اصلاحی و تربیتی مؤسسه از جمله اشتغال، حرفه‏آموزی، آموزشی، فرهنگی و ورزشی مشارکت داشته، با کسب درجه اعتباری لازم، از این امتیاز برخوردار می‌شوند.

به درخواست زندان‌ ی و موافقت همسر و خانواده وی و تایید مؤسسه، ملاقات خصوصی با خانواده شامل والدین یا همسر و فرزندان‌ با رعایت موازین شرعی و امنیتی در مکان خاصی انجام می‌گیرد که به این منظور اختصاص یافته و دارای امکانات لازم است.

 ملاقات وکیل دادگستری با موکل زندان‌ ی با ارائه وکالت­نامه رسمی به رئیس مؤسسه یا مسؤول ملاقات و در صورت امکان در اتاق مخصوص و مجزا از محل ملاقات عمومی انجام می‌شود. در صورت ممنوع‌الملاقات بودن زندان‌ ی، ملاقات با نظر و دستور مقام قضایی مربوط خواهد بود. همچنین تنظیم قرارداد وکالت به تقاضای زندان‌ ی با دستور رئیس مؤسسه صورت می‌گیرد. سازمان مکلف است با همکاری مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه امکانی فراهم آورد تا تنظیم و امضاء قرارداد وکالت به صورت الکترونیکی، برای زندان‌ یان، از طریق سامانه خدمات الکترونیکی قضایی، انجام شود‌.

تبصره۱ـ ملاقات محکومان امنیتی و کلیه متهمان با وکلای خود، منوط به تایید قرارداد وکالت توسط مرجع قضایی مربوط است‌.

تبصره۲ـ در صورت موافقت مدیرکل زندان‌ ‌های استان و با نظر رئیس مؤسسه، کانون وکلای دادگستری و مرکز وکلا، کارشناسان و مشاوران خانواده قوه ‌قضاییه می­توانند با هزینه خود دفتری جهت ملاقات وکلا با موکلان خود احداث و تجهیز کنند.

در اجرای تبصره ۲ ماده ۲۳۶ قانون آیین دادرسی کیفری، درخواست ملاقات نماینده سیاسی کنسولی و یا حافظ منافع با زندان‌ یان دارای تابعیت خارجی، توسط وزارت امور خارجه به دادستانی کل کشور اعلام می‌شود تا بر اساس تصمیم آن مرجع مطابق مقررات اقدام شود.

ملاقات زندان‌ ی مربوط به جرایم علیه امنیت که دارای تابعیت خارجی است، با حضور یک نفر از کارکنان مؤسسه و آشنا به زبان زندان‌ ی صورت می­گیرد و در غیر این صورت ملاقات با حضور نماینده حفاظت و اطلاعات مؤسسه و مترجم مورد اطمینان انجام می‌شود مگر آن­که مکالمه­ به زبان فارسی صورت پذیرد. مکالمه باید با صدای رسا باشد و چنانچه فرد ناظر موضوع مذاکره طرفین را بر خلاف مقررات تشخیص دهد، فوری به ملاقات پایان می‌دهد و موضوع را به رئیس مؤسسه گزارش می‌کند . در صورت استفاده از مترجم، پرداخت دستمزد وی بر عهده سازمان است.

تبصره ـ اجرای حکم این ماده نسبت به تبعه خارجی که پرونده اتهامی وی منجر به صدور حکم قطعی نشده است، منوط به اخذ نظر قاضی رسیدگی­کننده است.

سالن انتظار برای‌ استقرار ملاقات‌کنندگان باید به دوربین مداربسته، محل تحویل امانات، سرویس بهداشتی، تجهیزات تهویه و گرمایشی و سرمایشی مناسب، فروشگاه و دیگر امکانات رفاهی مجهز باشد و ملاقات‌کنندگان از مسیر مخصوص به محل ملاقات هدایت شوند.

پرداخت وجه نقد به زندان‌ ی توسط ملاقات­کننده یا هر فرد دیگر تنها باید از طریق واریز به حساب وی انجام شود و کارکنان مؤسسه به هیچ وجه مجاز به دریافت وجه برای پرداخت آن به زندان‌ ی و یا واریز به حساب وی نیستند.

تبادل نامه یا هر شیء دیگر بین زندان‌ ی و ملاقات­کننده ممنوع است و در صورت عدم رعایت، مامور ملاقات به محض اطلاع، ضمن جلوگیری از ادامه ملاقات و توقیف اشیای مذکور، مراتب را با تنظیم صورت‌مجلس به رئیس مؤسسه گزارش می‌کند. در صورت مجرمانه بودن نگهداری، حمل یا تبادل اشیای مذکور، مراتب به مرجع قضایی گزارش می‌شود و در غیر این صورت، در پایان ملاقات به ملاقات­کننده مسترد می‌شود. وسایل یا اشیای مجاز برای تحویل به زندان‌ ی یا ملاقات­کننده، با تایید رئیس و نظارت کارکنان مؤسسه، در داخل مؤسسه و مکانی خارج از محل ملاقات تحویل و رسید اخذ می‌شود.

ر ئیس مؤسسه موجبات ملاقات حضوری اعضا ی خانواده با زندان‌ ی بستری­شده در مراکز درمانی مؤسسه یا خارج از آن را با رعایت ملاحظات امنیتی و حفاظتی و با نظر مرکز درمانی و پزشک معالج فراهم می‌آورد. در جرایم مستوجب سلب حیات، حبس تعزیری درجه یک و حبس ابد حدی، جرایم اقتصادی دارای مجازات تعزیری درجه چهار و بالاتر، جرایم علیه امنیت، آدم‏ربایی، سرقت­های مسلحانه، قاچاق عمده مواد مخدر و روان­گردان و اسیدپاشی، ملاقات منوط به اخذ موافقت دادستان یا رئیس دادگاه بخش مربوط است . همچنین رعایت مقررات این فصل در خصوص تحویل وسایل یا اشیاء به زندان‌ ی موضوع این ماده یا ملاقات­کننده با وی الزامی است.

رئیس مؤسسه با همکاری شرکت مخابرات و مرکز تلفن منطقه نسبت به نصب تلفن همگانی هوشمند در داخل مؤسسه و در محل مناسب اقدام می‌کند تا زندان‌ ی بتواند بر اساس میزان امتیاز رفاهی مکتسبه و با رعایت ضوابط و پرداخت هزینه با خانواده، بستگان و وکیل خود تماس برقرار کند. این خطوط ارتباطی باید به نحوی تنظیم شود که در ابتدا و انتهای مکالمه تلفنی، مکان تماس به مخاطب اعلام شود.

ضوابط نحوه دسترسی، استفاده و برقراری تماس تلفنی زندان‌ یان بر اساس دستورالعمل مربوط خواهد بود. مؤسسه موظف است دسترسی زندان‌ یان را از طریق تلفن به بخش­های نظارتی از قبیل مدیرکل، رؤسای ادارات بازرسی، حفاظت و اطلاعات زندان‌ ‌های استان، رئیس مؤسسه و سامانه ارتباطات مردمی سازمان برقرار کند.

چنانچه گزارش و شکایتی مبنی بر مزاحمت تلفنی یا هر گونه اقدام مجرمانه از طریق تلفن از داخل مؤسسه نسبت به شکات یا مقام­های قضایی و یا هر فرد دیگر به مؤسسه واصل شود، در صورت احراز صحت آن، زندان‌ ی متخلف علاوه بر معرفی به مرجع قضایی، به مدت دو ماه از حق تماس تلفنی محروم می‌شود و در صورت تکرار، علاوه بر محرومیت از تماس تلفنی برای مدت چهار ماه، پس از اتمام دوره محرومیت نیز ارتباط وی با بیرون از طریق تماس تلفنی، به حداکثر دو خط تلفن از بستگان و یک نوبت در هفته محدود خواهد شد. تکرار تخلف برای نوبت سوم موجب محرومیت دائم از تماس تلفنی تا پایان مدت تحمل محکومیت است مگر آن که قاضی اجرا پس از گذشت حداقل یک سال از شروع محرومیت در نوبت سوم، با احراز تنبّه زندان‌ ی، تماس تلفنی با بستگان را با لحاظ محدودیت مقرر برای نوبت دوم تخلف، بلامانع تشخیص دهد.

ارتباط تلفنی زندان‌ ی تنها از طریق تلفن عمومی انجام می‌شود و زندان‌ ی مجاز به استفاده از تلفن همراه نیست. چنانچه ماموران و کارکنان مؤسسه تلفن همراه در اختیار زندان‌ ی قرار دهند، حسب مورد تحت پیگرد انضباطی، اداری یا قضایی قرار می­گیرند.

چنانچه زندان‌ ی از ملاقات ممنوع­ نشده باشد­ می‌تواند هر هفته دو نامه به بستگان، دوستان، وکیل خود و مقام­های قضایی و در هر ماه یک نامه به مقام­های رسمی کشور با رعایت موازین شرعی و قانونی بنویسد. نامه‌های مذکور با حضور مسؤول قسمت ارسال نامه‌ها، به امضاء و اثر انگشت زندان‌ ی رسیده و پس از گواهی مسؤول مربوط به مهر مؤسسه ممهور و پس از ثبت ارسال می‌شود. در موارد ضروری با تشخیص رئیس مؤسسه، ارسال نامه مازاد بر حد نصاب فوق بلامانع است. زندان‌ ی که از ملاقات ممنوع است می‌تواند با اجازه دادستان یا مقام قضایی رسیدگی‌کننده، به خانواده و وکیل رسمی خود نامه سرگشاده نوشته و پس از تایید مقام قضایی ارسال کند.

تبصره۱ـ لوایح و درخواست‌های مربوط به پرونده قضایی زندان‌ ی از شمول این محدودیت­ها خارج است و مؤسسه باید امکان ارسال این مکاتبات را به هر تعداد فراهم کند. مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه با همکاری سازمان شرایطی را فراهم می‌کند که لوایح و درخواست‌های زندان‌ ی از طریق دفتر خدمات الکترونیک قضایی یا سامانه هوشمند برخط به مراجع قضایی مربوط واصل و در سوابق زندان‌ ی ثبت شود. نحوه پاسخگویی و انعکاس نتیجه نیز با رعایت سلسله مراتب اداری مورد رصد و ارزیابی قرار می‌گیرد.

تبصره۲ـ رئیس مؤسسه نامه ­ های متضمن امر مهم که اطلاع مقام­های قضایی یا امنیتی از آن ضروری است را با قید فوریت و به منظور اقدام مقتضی برای مراجع قضایی یا امنیتی مربوط ارسال می‌کند و یا جهت اقدام نسبت به این نامه­ها هماهنگی لازم را با این مراجع به عمل می­آورد.

نامه‌های متضمن مطالب خلاف عفت عمومی یا اخلاق حسنه، الفاظ رکیک، مستهجن و همچنین عبارات متضمن عناوین مجرمانه از قبیل تهدید، توهین یا افترا و یا موجب هتک حرمت اشخاص، عرض حال‌‌های ناموجه و مکرر درباره موضوع­هایی که از پیش مورد رسیدگی قرار گرفته و تهیه و ارسال آن‌ها صرفاً به منظور مزاحمت باشد، به دستور رئیس مؤسسه توقیف و از ارسال آن‌ها خودداری می‌شود و نویسنده نامه حسب مورد تحت پیگرد انضباطی یا قضایی قرار می‌گیرد.

متن نامه‌ زندان‌ یان باید با خط خوانا و قابل فهم و به زبان فارسی نوشته شود و مفاد آن به اوضاع و احوال خانوادگی و شخصی و جریان پرونده مربوط به نویسنده نامه مرتبط باشد.

 نامه‌های به زبان غیر فارسی اتباع خارجی به طریق مقتضی ترجمه و در صورت بلامانع بودن ارسال آن به مقصد، در این خصوص اقدام می‌شود. ترجمه این نامه­ها تحت مدیریت مدیرکل زندان‌ ‌های استان انجام و یک نسخه از تصویر نامه به همراه متن ترجمه شده آن در پرونده مربوط نگهداری می‌شود.

نامه­های زندان‌ یان تبعه بیگانه خطاب به نماینده سیاسی و کنسولی دولت خود یا حافظ منافع آن از طریق وزارت امور خارجه مطابق مواد قبلی و از طریق اداره کل زندان‌ ‌‌های استان ارسال می‌شود.

مرسوله‌هایی که توسط پست برای زندان‌ یان ارسال می‌شود، به وسیله ماموران مجرب و مورد وثوق مؤسسه تحویل گرفته و در مکانی مجهز به دوربین، بازدید و در صورت عدم ممنوعیت به زندان‌ ی تحویل می‌شود. چنانچه مرسوله‌ از اشیایی باشد که نگهداری آن جرم محسوب می‌شود، مرسوله ارسالی توقیف و مراتب به مرجع قضایی صلاحیت‌دار گزارش می‌شود و چنانچه نگهداری آن جرم نیست، ولی نگهداری آن‌ها در داخل مؤسسه ممنوع باشد، نزد فرستنده عودت می‌شود و یا جزء اموال زندان‌ ی محسوب و تا زمان آزادی وی نگهداری می‌شود.