تقسیم ترکه و مطالبه سهم الارث چه تفاوتی با هم دارند؟

بعد از فوت شخص تمام دارایی و اموال باقی مانده از متوفی ترکه نامیده می شود. با وجود اینکه اموال متوفی قهرا به ورثه منتقل می شود اما این مسیر نیازمند رسیدگی و طی کردن روال اداری مخصوص به خود را دارد، و جزءجزء ترکه بصورت مشاعی در مالکیت کل وراث می باشد. اولین اقدام بعد از فوت شخص گرفتن گواهی انحصار وراثت و تعیین سهم الارث هر یک از ورثه می باشد. بعد از این مرحله اگر غایب یا محجور بین وراث نباشد ورثه می توانند با تنظیم نمودن تقسیم نامه اموال را بین خود بصورت توافقی تقسیم نمایند، مشروط به اینکه اشتباهی صورت نگیرد یا ضرری متوجه شخصی نشود که در این صورت شخصی که در حقش اجحاف شده است می تواند از طریق دادگاه ابطال تقسیم نامه را بنماید. اما اگر یک نفر از ورثه غایب باشد یا محجور بین وراث وجود داشته باشد به دلیل اینکه تقسیم نامه باید توسط کل ورثه امضاء شود، تقسیم اموال بصورت توافقی امکان پذیر نمی باشد و تقسیم باید از طریق دادگاه صورت گیرد. اما تفاوت تقسیم ترکه و مطالبه سهم الارث در این موضوع است که گاها یک نفر از وراث اقدام به دریافت سهم الارث خود می کند و سایر ورثه برای پرداخت و تقسیم سهم الارث همکاری نمی نمایند یا کل ماترک را در تصرف خود دارند در این موارد هریک از وراث می تواند سهم الارث خود را از طریق دادگاه مطالبه نماید. در ادامه می‌توانید با وکیل انحصار وراثت همراه باشید.

تقسیم ترکه و مطالبه سهم الارث چیست؟ 

همانطور که در موارد قبل ذکر کردیم ماترک متوفی از دو طریق قابل تقسیم می باشد، در روش اول تمام ورثه می توانند با توافق بین خود اموال را بصورت توافقی تقسیم نمایند، این روش حساسیت های خاص خود را دارد و با خطراتی نیز مواجه است، بعنوان مثال تمام وراث می بایست توافقات را قبول و تقسیم نامه را امضاء نمایند. و نکته ای که باید به آن اشاره کنیم اینست که اگر یکی از وراث غائب باشد یا یکی از ورثه محجور ( قدرت تصمیم گیری نداشته باشد) باشد تقسیم بصورت عادی امکان پذیر نبوده و تقسیم باید از طریق دادگاه صورت بگیرد. در روش دوم نیز اگر بعضی از وراث در تقسیم و فروش ماترک همکاری ننمایند یا اموال را در تصرف داشته و بدون اذن سایرین از آن استفاده می نمایند، هریک از ورثه میتوانند از طریق دادگاه سهم الارث خود را مطالبه نمایند و با طرح دادخواست تقسیم ترکه و دستور فروش به سهم خود برسد.

مطالبه سهم الارث

مطابق قانون مدنی بعد از فوت شخص،  پس از پرداخت دیون و واجبات مالی و در صورت وجود وصیت نامه به ثلث اموال و کسر آنها از ماترک اموال متوفی، دارایی قهرا در مالکیت وراث قرار میگیرد، اما این انتقال به هر یک از ورثه به خودی خود صورت نمی گیرد. و اولین اقدام در این مسیر تعیین وراث و مشخص شدن سهم الارث هر یک از ورثه می باشد. و بعد از آن وراث می توانند با رعایت کردن شرایط خاصی که قانون وضع کرده است اموال را بین خود بصورت عادی تقسیم نمایند. و در صورتی که وراث با هم به توافق نرسند هر یک از ورثه اختیار دارد که سهم الارث خود را از طریق دادگاه مطالبه نماید.

تفاوت تقسیم ترکه با مطالبه سهم الارث

در تقسیم ترکه ممکن است کلیه ورثه قانونی متوفی با یکدیگر تصمیم بگیرند که پس از طی مراحل قانونی اموال را بین خود تقسیم نموده و تقسیم نامه نیز تنظیم نمایند، اما اگر تقسیم متوجه ضرر به هر یک از ورثه باشد، یا اشتباهی صورت گرفته باشد، هریک از ورثه که در مرحله تقسیم ترکه از حقوق قانونی خود محروم مانده است، میتواند ابطال آن را از طریق دادگاه بخواهد. اما تفاوت تقسیم ترکه با مطالبه سهم الارث نیز در همین است، در مطالبه سهم الارث وراث میتوانند با طرح دادخواست تقسیم ترکه و فروش اموال از ورود ضرر جلوگیری نموده و سهم الارث خود را پس از گذراندن مراحل دادرسی دریافت نمایند.

اسناد مالکیت معارض

مطابق قانون ثبت زمانی که دو سند  از هر حیث با یکدیگر تعارض داشته باشند اسناد مالکیت معارض می نامند، سندی که تاریخ صدور آن قبل از سند دیگر باشد اصولا معتبر و سندی که تاریخ صدور آن موخر و دیرتر باشد اصولا قابل ابطال است. اما ذکر کلمه اصولا در این مورد به این جهت است که ممکن است رای قطعی از دادگاه صادر شده باشد یکی از علل صدور اسناد با مالکیت معارض اشتباهات ثبتی می باشد که توسط کارمندان اداره ثبت به وجود می آید و به استناد ماده ۶ قانون ثبت و پس از بررسی و احراز اشتباه توسط هیئت نظارت سندی که تاریخ ان موخر می باشد ابطال می شود.

شرایط قانونی تقسیم ترکه و مطالبه سهم الارث

بعد از اینکه انحصار وراثت متوفی صادر شد و ورثه و میزان سهم الارث هر کدام  مشخص شد، در صورت تعدد ورثه هر یک از وراث میتوانند سهم الارث خود را از طریق دادگاه مطالبه نمایند. طرح دادخواست تقسیم در هر زمان قابل طرح است و مشمول مرور زمان نمی شود. مطابق قانون مدنی اگر محجور یا غائبی بین ورثه باشد حتما تقسیم اموال باید از طریق دادگاه صورت بگیرد ام نکته قابل توجه اینکه اگر تمام ورثه و اشخاصی که در ترکه شرکت دارند حاضر و رشید باشند به هر نحوی که بخواهند می توانند ترکه را مابین خود تقسیم نمایند لیکن اگر مابین آنها محجور یا غائب باشد تقسیم ترکه به توسط نمایندگان آنها در دادگاه به عمل میآید،بعد از اینکه خواهان دادخواست خود را از طریق دفاتر خدمات قضایی ثبت نمود، ابلاغیه ای جهت حضور کل ورثه صادر میشود، بعد از جلسه رسیدگی اگر اموال قابل تقسیم نباشد، قاضی دادگاه دستور فروش ترکه را صادر نموده و مراحل فروش ترکه در اجرای احکام قابل پیگیری می باشد. نکته؛ فروش اموال بصورت عادی انجام میشود مگر اینکه یکی از وراث همکاری نکند یا فروش از طریق مزایده را درخواست نماید.

روش های تقسیم ترکه و مطالبه سهم الارث

تقسیم ترکه با دو روش صورت می پذیرد، در روش اول اگر تمام وراث و اشخاصی که در ترکه شرکت دارند حاضر و رشید باشند به هر نحوی که تصمیم بگیرند می توانند ترکه را مابین خود تقسیم نمایند مگر اینکه بین ورثه محجور یا غائب باشد تقسیم ترکه توسط نمایندگان آنها در دادگاه به عمل میآید. یا اشخاص ذی نفع می توانند در دادگاه حاضر شده ، به تراضی قراری راجع به مقدمات تقسیم یا طرز تقسیم اموال بگذارند. در این صورت دادگاه صورتمجلسی مشتمل بر قرارداد نامبرده تنظیم می نماید.

روش دوم تقسیم ترکه و مطالبه سهم الارث از طریق دادگاه می باشد یعنی اینکه اگ ورثه متعدد باشند و سایر ورثه یا در تقسیم ارث همکاری نکنند یا توافقی در کار نباشد، هر یک از وراث میتواند سهم الارث خود را مطالبه نماید. بدوا خواهان برای تقسیم ترکه باید به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه نموده و دادخواست تقسیم ترکه را به طرفیت تمام وراث طرح نماید. و بعد از صدور رای به فروش اموال با تعین کارشناس اموال قیمت گذاری میشدو و ممکن است از طریق مزایده به فروش برسد.