آیا انحصار وراثت اجباری است؟

از سوالاتی که در بین بسیاری مطرح است، اینکه آیا انحصار وراثت در هر صورت اجباری است؟ در حال حاضر بر اساس بند "ث" ماده ۱۱۳ قانون برنامه پنج ساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران و آیین نامه اجرایی مربوطه آن، سازمان ثبت احوال کشور مکلف است ظرف بیست روز پس از ثبت واقعه وفات و بدون نیاز به درخواست گواهی انحصار وراثت را بر اساس داده ها و اطلاعات موجود از قبیل اطلاعات پایگاه و مفاد آرای قطعی دادگاه تنظیم و به وراث قانونی و ذی نفعانی که اطلاعات آنان در سازمان ثبت احوال کشور موجود بوده و ذی نفع بودن آنها محرز می‌باشد به صورت سامانه ای (سیستمی) ابلاغ کند. 

اما در یک توضیح کلی می توان گفت انحصار وراثت یعنی تعیین نوع و تعداد ورثه ، برای اینکه روشن  شود بعد از متوفی چه افرادی حق ارث بردن و تصرف در اموال متوفی را دارند. موضوع مهم در بحث انحصار وراثت وجود اموال متوفی است و اگر متوفی اموالی اعم از منقول و غیرمنقول، حساب بانکی و غیره که جنبه مالی دارد را در مالکیت نداشته است، معمولا نیاز به انحصار وراثت نداشته و در واقع موضوع استفاده از آن منتفی است. پس آیا انحصار وراثت اجباری است؟

مدت زمان انحصاروراثت بعد از فوت

از سال 1403 به بعد که قانون برنامه پنج ساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران و آیین نامه اجرایی بند "ث" ماده ۱۱۳ این قانون به تصویب رسید، گواهی انحصار وراثت ظرف بیست روز راساً توسط سازمان ثبت احوال کشور به وراث یا ذی نفعان ابلاغ می گردد و قبل از اجرایی شدن قانون مذکور و آیین نامه مربوطه، برای گرفتن گواهی انحصاروراثت اختیار با خود ورثه بود که در هر زمان تصمیم گرفتند گواهی مذکور را از مرجع قضایی صالح دریافت نمایند و محدودیت و بازه زمانی خاصی در این مورد وجود نداشت.

وکیل برای انحصار وراثت

جریمه دیرکرد انحصاروراثت

در قانون ما برای دیر اقدام کردن و گرفتن گواهی انحصار وراثت جریمه ای در نظر گرفته نشده است. فقط در مورد مالیات بر ارث  ورثه ممکن است با مشکل روبرو شوند که در ذیل به آن اشاره می شود:

۱- ورثه فوت شدگان  قبل از سال ۱۳۹۵ ، باید درمهلت شش ماه از تاریخ فوت، اظهارنامه مالیاتی در اداره مالیات آخرین اقامتگاه شخص فوت شده را ثبت نمایند و اموال متوفی را معرفی نموده و تشکیل پرونده دهند تا مشمول جریمه  ۱۰ درصدی دولت نشوند. 

۲- بعد از سال ۱۳۹۵ ورثه نباید جریمه پرداخت نمایند توصیه میشود که اظهارنامه مالیات بر ارث را حداکثر تا یک سال بعد از فوت متوفی، به اداره مالیات تسلیم نمایند تا از کسر مالیات بابت دیون مانند مهریه یا واجبات مالی و عبادی و کفن و دفن بهره مند شوند ، در غیراینصورت مبلغی از مالیات کسر نمی شود. 

عدم همکاری وراث برای انحصار وراثت

قبل از اینکه سازمان ثبت احوال به وسیله قانون مکلف به ارائه گواهی حصروراثت شود، وراث زمانی که شروع به گرفتن انحصاروراثت می‌کردند، بعضاً با سختی هایی از قبیل نقص مدارک یا در دسترس نبودن سایر ورثه روبرو می‌شدند.به عرض می رسانیم که صرفاً با تقاضای حتی یک نفر از ورثه درخواست اصلاح انحصاروراثت ثبت و رسیدگی می‌شود.

انتقال سند بدون انحصار وراثت

در صورتی که شخصی فوت می شود، خانه یا زمین و یا خودرویی بنام او بوده و وراث قصد تقسیم آن اموال را بین خود دارند الزاماً در ابتدا باید حقانیت خود را بعنوان ورثه  متوفی بوسیله گواهی انحصاروراثت ثابت نموده که اولاً نحوه ارث بردن و ثانیا میزان سهم الارث هر یک مشخص گردد.در صورتی که اسنادی بنام متوفی بوده است و ورثه قصد فروش آن را  چه بصورت توافقی چه از طریق دادگاه دارند الزاماً باید گواهی حصروراثت اخذ گردد، والا هر نوع انتقالی غیرقانونی می باشد. نکته مهمی که در زمان انتقال سند شخص متوفی باید به آن توجه کرد پرداخت مالیات بر ارث مالی است، که ورثه قصد فروش آن را دارند.انتقال سند توسط هریک از ورثه به میزان سهم الارث می باشد و اگر یکنفر از وراث بجای ورثه دیگر اموال را انتقال دهد مصداق فروش مال غیر و کلاهبرداری می‌شود.

طفا جهت مشاوره یا تعیین وقت با شماره های  09120362123 و 09123885870  همچنین برای اطلاعات بیشتر با 02191692272 تماس بگیرید.