آیا فرزند خوانده ارث می برد؟

آیا فرزند خوانده ارث می برد؟

انحصار ورثه و سهم الارث فرزند خوانده

برای آن که افراد از یکدیگر ارث ببرند باید یکی از ۳ نوع رابطه‌ی (خونی، نسبی، زوجیت) در میان آنها وجود داشته باشد. در صورت نبود هیچ یک از روابط بالا، امکان به ارث بردن افراد دیگر بسیار کم است. بنابراین در رابطه وضعیت سهم الارث فرزند خوانده می‌توان گفت که طبق قوانین ایران، سهم الارث فرزند خوانده، در حالت عادی جنبه ی قانونی ندارد و معنای خاصی ندارد، مگر آن که سرپرستان قانونی فرد خودشان با اراده‌ی شخصیشان قبل از فوت، در وصیت خود ذکر کنند که فرزند خوانده آنان نیز ارث ببرد و میزان آن را هم مشخص کند.

اگر با موضوع تقسیم ارث روبرو شده باشید، به خوبی می دانید که اولین قدم بعد از مرگ فردی، گرفتن برگه ی انحصار وراثت توسط ورثه است. اصولاً در این میان، فرزند خوانده جایگاه قانونی در میان ورثه نخواهد داشت حتی اگر نام او به عنوان  فرزند در شناسنامه شخصی که سرپرستی قانونی او را بر عهده گرفته باشد، ثبت شده باشد.

به عنوان یک قاعده ی کلی می توان گفت که فرزند خوانده از سرپرست خود ارث نخواهد برد، مگر آنکه سرپرست قبل از مرگش از راه‌های قانونی برای انتقال مال و اموالی به او استفاده کند.

 حتی اگر اسم فرزند خوانده در شناسنامه شخصی که او را به فرزند خواندگی پذیرفته وارد شده باشد باز هم از ارث محروم است و در گواهی انحصار وراثت فرزند خوانده جایگاهی ندارد البته باید گفت که به استناد قانون سرپرست نیز از فرزندخوانده خود ارث نخواهد برد و این یک رابطه دو سوی است.

راه های تعلق اموال به فرزند خوانده

۱. بیع : سرپرست در زمان حیات، مال یا اموالی به نام فرزند‎ خوانده منتقل کند.

۲. وصیت : در وصیت نامه ذکر کند که اموال به تملک فرزند خوانده در آید. یعنی اینکه وصیت کنند بعد از فوت آنها اموال به فرزند خوانده تعلق بگیرد.

۳. صلح : فرزند خوانده ارث نمی برد، اما سرپرستان او می توانند به عنوان صلح مالی به او واگذار کنند.

۴. هبه : هبه به معنای بخشش است با این تعریف که کسی مالی را مجانی به دیگری بدهد یکی از راه ها هبه است که پدرخوانده و یا مادرخوانده یکی از اموال خویش را به کودک خود هبه کنند.

فوت فرزند خوانده قبل از پدر خوانده و مادرخوانده و تکلیف اموالی که از طرف آنها به او واگذارشده است؟

برای جلوگیری از بروز مشکلات برای کودک و جبران خلا مذکور در آینده کودک در ماده ۵ قانون آمده که یکی از شرایط حکم سرپرستی تأمین هزینه های نگهداری و تربیت و تحصیل طفل تا سن بلوغ و تا زمان فوت سرپرست است.

همچنین تبصره ماده ۵ بیان کرده که هرگاه وجوه یا اموالی از طرف زوجین سرپرست به طفلی که تحت سرپرستی است صلح شده باشد در صورت فوت طفل وجوه و اموال مذکور از طرف دولت به زوجین سرپرست تملک یعنی به زوجین برگردانده  خواهد شد.

معمولاً به منظور تأمین منافع مادی و معنوی کودک، پدرخوانده یا مادرخوانده اموال یا املاکی را در قالب صلح یا عقود دیگر به وی انتقال می دهند.

ولی این نگرانی برای زوجین سرپرست پیش می آید که اگر فرزند در زمان حیات آن ها فوت شود، اموال و املاک انتقالی به ورثه متوفی و خانواده اصلی و واقعی وی یا به دولت تعلق گیرد و هدف مورد نظر سرپرست ها تأمین نشود و اموال از ملکیت مالکین اولیه بدون علت وارد ملک غیر شود که تبصره در این جا برای عمل به اراده واقعی زوجین آمده است چرا که اراده واقعی زوجین این بوده که طفل تحت سرپرستی نفع ببرد نه کسی دیگر و یا دولت که در این جا باز خود زوجین صاحب مال می شوند.

وضعیت ارث طفل ناشی از تلقیح مصنوعی

تلقیح مصنوعی درصورتی نسب طبیعی را مشروع می سازد که از نطفه شوهر باشد یا ندانسته انجام شود، ولی اگر به عمد و میان دو بیگانه انجام پذیرد، درحکم رابطه جنسی میان دو بیگانه است و نباید آن را از موجبات ارث شمرد.

نکاتی در مورد سهم الارث فرزند خوانده

۱- همانطور که فرزند خوانده در حالت عادی از سرپرست خود ارث نمی برد، سرپرستان نیز از فرزند خوانده خود ارث نخواهند برد. این در حالتی است که اگر رابطه نسبی یا خونی در میان دو فرد برقرار بود، هر دو از یکدیگر ارث خواهند برد.

۲- فرزند خوانده دختر تا مادامی که اشتغال نداشته یا ازدواج نکرده باشد از مستمری بازماندگان برخوردار خواهد شد و فرزند خوانده پسر نیز تا پس از رسیدن به سن بیست سالگی، منحصراً در صورت اشتغال به تحصیل در مقاطع دانشگاهی می توانند از مزایای مستمری بازماندگان بهره مند شوند.

فرزندخوانده در حکم فرزند حقیقی بوده و از تمامی حقوق و مزایای قانونی بهره‌مند خواهد شد.