ماده 2 قوانین جزایی (کیفری و دادرسی کیفری)
وظایف واختیارات سازمان به شرح زیرمی باشد:
الف - بازرسی ونظارت مستمرکلیه وزارتخانه‌ها و ادارات و اموراداری و مالی دادگستری، سازمان‌ها و دستگاه‌های تابعه قوه قضاییه و نیروهای نظامی و انتظامی و مؤسسات و شرکتهای دولتی و شهرداریهاومؤسسات وابسته به آنهاودفاتراسنادرسمی و مؤسسات عامه المنفع و نهادهای انقلابی و سازمان‌هائی که تمام یاقسمتی ازسرمایه یاسهام آنان متعلق به دولت است یادولت به نحوی ازانحاء برآنهانظارت یاکمک می‌نمایدوکلیه سازمان‌هائی که شمول این قانون نسبت به آنها مستلزم ذکرنام آنها است براساس برنامه منظم.
ب- انجام بازرسی‌های فوق العاده حسب الامرمقام معظم رهبری و یابه دستوررئیس قوه قضائیه و یا درخواست رئیس جمهور و یا کمیسیون اصل نود قانون اساسی مجلس شورای سلامی و یا بنابه تقاضای وزیر یا مسئول دستگاه‌های اجرائی ذیربط و یا هر موردی که به نظر رئیس سازمان ضروری تشخیص داده شود.
ج- اعلام مواردتخلف و نارسائیهاوسوءِ جریانات اداری و مالی در خصوص وزارتخانه‌ها و نهادهای انقلاب اسلامی و بنیادهابه رئیس جمهورودرخصوص مؤسسات و شرکتهای دولتی و وابسته به دولت به وزیرذیربط و درموردشهرداریهاومؤسسات وابسته به وزیرکشورودرخصوص مؤسسات غیردولتی کمک بگیرازدولت به وزیرذیربط و درخصوص سوءِجریانات اداری و مالی مراجع قضایی و واحدهای تابعه دادگستری به رئیس قوه قضائیه و در موارد ارجاعی کمیسیون اصل نودقانون اساسی نتیجه بازرسی به آن کمیسیون اعلام خواهدشد.
د- در مواردی که گزارش بازرسی متضمن اعلام وقوع جرمی است، چنانچه جرم دارای حیثیت عمومی باشد، رئیس سازمان یامقامات مأذون ازطرف وی یک نسخه ازگزارش را بادلایل و مدارک مربوط برای تعقیب و مجازات مرتکب به مرجع صالح قضایی ارسال و موضوع راتاحصول نتیجه نهائی پیگیری نمایند و درموردتخلفات اداری، انضباطی و انتظامی مستقیماًمراتب رابه مراجع ذیربط منعکس نموده و پیگیری لازم رابه عمل آورند.مراجع رسیدگی کننده مکلفند وقت رسیدگی و جهت حضور را به اطلاع سازمان بازرسی کل کشوربرسانند.
تبصره 1- در موردجرایم منتهی به ورودخسارت به اموال دولتی و حقوق عمومی و تضییع آنها دادستان ضمن تعقیب کیفری متهم یامتهمان در دادگاه صالح در صورت احراز ورود خسارات و ضرر و زیان، رأساً جبران آن را بدون پرداخت هزینه دادرسی ازدادگاه درخواست می‌نماید.دستگاه‌های ذیربط موظف به همکاری با دادستان در جمع‌آوری دلایل و مدارک و پیگیری موضوع می‌باشند.
تبصره 2- گزارشهای بازرسی در ارتباط با آئین نامه و تصویب نامه و بخشنامه و دستورالعمل‌های صادره و شکایات اشخاص حقیقی و حقوقی غیردولتی که حاکی ازتشخیص تخلف در مواردفوق الذکرباشدجهت رسیدگی و صدوررأی به دیوان عدالت اداری ارسال می‌گردد.رسیدگی به اینگونه موارد بطورفوق العاده و خارج از نوبت خواهدبود.
ﻫ - در مواردی که گزارش بازرسی متضمن اعلام تخلف اداری مدیران کل ادارات و مقامات بالاترتاسطح وزرا و همطراز آنان است که مشمول قانون رسیدگی به تخلفات اداری هستند، سازمان گزارش را برای رسیدگی به هیأت رسیدگی به تخلفات اداری نهادریاست جمهوری ارسال و تاحصول نتیجه پیگیری می‌کند.درخصوص پرونده‌های مطروحه در رابطه بامقامات فوق، هیأت رسیدگی بدوی و تجدیدنظرمزبورباعضویت یک نفرازقضات منصوب رئیس قوه قضائیه تشکیل می‌شود و خارج ازنوبت طبق قانون رسیدگی به تخلفات اداری به موضوع رسیدگی می‌کند.رئیس هیأت موظف است ضمن نظارت برثبت پرونده و تعیین اوقات رسیدگی، مراتب رابه عضوقاضی و نماینده سازمان جهت حضوراعلام نماید.
تبصره: رسیدگی به تخلفات مقامات وکارکنان قوای قضاییه و مقننه و نیروهای مسلح، شورای نگهبان و دستگاه‌های زیر نظر مقام معظم رهبری از شمول این بند مستثنی است.
و- سازمان مجازاست در نظارت وبازرسی ازنیروهای نظامی، انتظامی، امنیتی وشرکت هاومؤسسات تابعه ازنیروهای بازنشسته واجدشرایط ومتخصص مراجع مذکوراستفاده کند.آئین نامه اجرائی این بند باپیشنهاد سازمان به تصویب رئیس قوه قضائیه می‌رسد.
