بخش پنجم: مقررات عمومی

هزینه های مقرر در قانون و آیین نامه حاضر مطابق جدول هزینه ها، که ضمیمه این آیین نامه است در حسابی خـاص کـهبه نام اداره کل مالکیت صنعتی مفتوح می گردد، پرداخت خواهد شد.

هزینه های مقرر در جدول هزینه ها جهت انجام اقدامات لازم باید طبق مقررات قانون و این آیین نامه پرداخـت گـردد. در غیر این صورت مرجع ثبت از انجام اقدامات مربوط خودداری خواهد نمود.  

تبصره – پرداخت هزینه های پیش بینی شده  مستقیماً  یا درچارچوب ماده 167 این آیین نامه، از طریق الکترونیکی صـورتخواهد گرفت.

حق ترجمه و هزینه رونوشت مصدق اسناد و مدارک تسلیمی به مرجع ثبت مطابق آیین نامه های مربوط بـه متـرجمین واین آیین نامه توسط ذی نفع پرداخت خواهد شد.

کلیه هزینه های بررسی و ثبت بین المللی اختراعات، طرح های صنعتی و علائم طبق معاهدات بین المللـی کـه جمهـوریاسلامی ایران به آن ها ملحق شده است و همچنین هزینه انتشار آگهی های مربوط در روزنامه  رسـمی طـی فراینـد ثبـت، دربودجه سالانه سازمان  پیشبینی شده و برای  این منظور در اختیار مرجع ثبت قرار خواهد گرفت.

هزینه سالانه اختراعاتی که تا پیش از تاریخ لازم الاجرا شدن قانون و این  آییننامه به ثبت  رسیدهاند برای مدت باقی مانده حمایت، بر مبنای این آیین نامه پرداخت خواهد شد. درخصوص علائم تجاری ثبت شده ای کـه پـس از تـاریخ فـوق تمدیـدمی شوند، هزینه تمدید طبق جدول هزینه ها محاسبه خواهد شد.  

سایر امور مرتبط با اختراعات و علائم ثبت شده براساس مقررات قانون و این آیین نامه انجام خواهد گرفت.

سازمان در اجرای ماده 63 قـانون هـر سـاله بایـد حـداکثر تـا 50 درصـد معـادل ریـالی عوایـد حاصـل از اجـراء مفـادکنوانسیون های مربوط به ثبت بین المللی مالکیت صنعتی را در بودجه کل کشور در ردیف های هزینه ای جداگانه پیش بینی و به معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری پیشنهاد نماید.   

وجوه مذکور به تشخیص مدیرکل اداره کل مالکیت صنعتی صرف ارتقاء و تجهیز اداره کل مالکیت صنعتی و ارتقاء کیفی آن از جمله برگزاری کارگاه های آموزشی، استفاده از مشاوره های تخصصی، اطلاع رسانی و ارتقاء آگاهی های عمومی در زمینه حقوق مالکیت صنعتی و انتشار کتب و نشریات و سایر اقدامات لازم به منظور ارتقاء و تجهیز اداره کـل مالکیـت صـنعتی دراین خصوص خواهد شد.

مرجع ثبت مکلف است با تجهیز امکانات فنی نسبت به الکترونیکی کردن کلیه مراحل اعم از ثبت داخلی یا بـین المللـیاختراعات، طرح های صنعتی و علائم، از قبیل تسلیم، بررسی، اصلاح و ثبت اظهارنامه، انتشار آگهی و ثبت ایـن مالکیـت هـا وتمدید اعتبار آن یا اعمال هرگونه تغییرات و انتقالات و همچنین پرداخت های مقرر، اقدامات مقتضی را معمول دارد.  

تبصره – تبادل اطلاعات مربوط به ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم با سازمان ها و مؤسسات ذی ربـط مـی توانـد بـهصورت الکترونیکی انجام شود.

اطلاعات اولیه مربوط به اختراعات، طرح های صنعتی و علائم ثبت شده، به تشخیص مرجع ثبت قابل دسترسی عموم بـه طور مستقیم یا از طریق الکترونیکی خواهد بود. به منظور تسهیل در جستجوی سوابق و کسب اطلاعات مـورد نیـاز، مرجـع ثبت می تواند سوابق مربوط به اختراعات، طرح های صنعتی و علائم ثبت شده را از طریق مؤسسات طرف قرارداد نیز به طـور الکترونیکی ارائه نماید. که در این صورت متقاضیان می بایست هزینه های مقرر در ایـن قراردادهـا را بـرای دریافـت خـدمات مورد نیاز پرداخت نمایند.

سه سال پس از انقضای مدت حمایت یا در صورت ابطال، پرونده های مربوط بـه ثبـت اختراعـات طـرح هـای صـنعتی وعلامت، حسب مورد،  امحاء و فقط نسخه الکترونیکی آن ها نگهداری می شود

در اجرای بند ح ماده 17 و ماده 58 قانون، کمیسیونی مرکب از اعضاء زیر تشکیل  میشود:  

1-    رئیس اداره ثبت اختراعات، اداره ثبت      طرحهای صنعتی یا اداره ثبت علائم تجاری، حسب مورد؛  

2-    نماینده ای از جانب مدیرکل اداره کل مالکیت صنعتی؛  

3-    یک کارشناس یا متخصص که در صورت لزوم می تواند خارج از سازمان باشد.  

تبصره 1- ریاست کمیسیون به عهده نماینده مدیرکل اداره کل مالکیت صنعتی قرار دارد.  

تبصره 2- تصمیم گیری در کمیسیون با اکثریت آراء است. این تصمیمات برای مرجع ثبت لازم الاتباع خواهد بود.  

تبصره 3 – کارشناس رسیدگی کننده نمی تواند نسبت به همان موضوع در کمیسیون شرکت نماید.  

تبصره 4 – کمیسیون دارای یک عضو علی البدل خواهد  بود که از بـین کارشناسـان و توسـط مـدیرکل اداره کـل مالکیـتصنعتی تعیین خواهد شد.  

تبصره 5- چنانچه حضور اعضاء کمیسیون مستلزم پرداخت حـق الزحمـه  باشـد، پـس از تأییـد مـدیرکل اداره کـل مالکیـتصنعتی، از محل اعتبارات سازمان تأمین و پرداخت خواهد شد.

رئیس کمیسیون موضوع ماده فوق حداقل 10 روز قبل از تشکیل جلسه کمیسیون، تاریخ تشکیل جلسه، ساعت و محـلآن را حسب مورد به متقاضی ثبت یا به طرفین اختلاف و یا به نماینده قانونی آنان ابلاغ خواهد کرد . این اشخاص می توانند در جلسه حضور پیدا کنند.

کمیسیون پس از رسیدگی، تصمیم خود را به صورت مستند و مستدل اعلام می نماید. تصمیم کمیسیون از سوی مرجع

ثبت به متقاضی یا به طرفین اختلاف ابلاغ شده و ظرف 60 روز از تاریخ ابلاغ قابل اعتراض در دادگاه صالح مقرر در ماده 59 قانون است. در این صورت معترض به تصمیم کمیسیون باید مبلغی را به شرح مذکور در جدول هزینه ها، به عنوان ودیعه در صندوق دادگستری گذاشته و رسید آن را ضمیمه دادخواست خود نماید. از مبلغ مزبور در صورتی که معتـرض محکـوم بـهبی حقی  شود، خسارت طرف پرداخت شده و چنانچه طرف بیش از مبلغ مذکور خسارت دیده باشد، بـرای مـازاد بـه دادگـاهمذکور رجوع خواهد کرد.

مرجع ثبت موظف است در اجرای ماده 12 کنوانسیون پاریس و سایر کنوانسیون هـای مالکیـت صـنعتی مـرتبط بـا آن،ازجمله موافقت نامه مادرید و پروتکل آن و همچنین معاهده همکاری در ثبت اختراعات، نشریه ای را به منظور انتشار خلاصه اختراعات، طرح های صنعتی و علائم ثبت شده با ذکر مشخصات مالکان آن ها و هرگونه اطلاع رسانی در زمینه مالکیـت هـایصنعتی و مباحث راجع به آن در  اداره کل مالکیت صنعتی منتشر نماید. درآمد حاصل از انتشار نشـریه فـوق، در چـارچوبماده 166 این آیین نامه هزینه می گردد.

مرجع ثبت مکلف است گواهی نامه های اختراع، طرح صنعتی و علامت را بـا اسـتفاده از جدیـدترین شـیوه هـای فنـاوریموجود به منظور جلوگیری از جعل، صادر نماید.

در صورت مفقود شدن یا از بین رفتن گواهی نامه اختراع، طرح صنعتی و علامت، مالک می تواند با پرداخت هزینـه مقـرردر جدول هزینه ها، تقاضای صدور المنثی نماید. بدین منظور وی بایستی طریق از بین رفتن یا گم شدن گواهی نامه را کتبـاًبه مرجع ثبت اعلام و استشهادیه ای مبنی بر شهادت و اظهار اطلاع حداقل 3 نفر که هویت و امضاء آن ها به گواهی یـک نفـراز شهود مذکور رسیده و هویت و امضاء نامبرده به گواهی یکی از دفاتر اسناد رسمی رسـیده باشـد، ضـمیمه نمایـد. مراتـبفقدان گواهی نامه های اختراع ، طرح صنعتی و علامت به هزینه درخواست کننده یک نوبت در روزنامه رسمی کشور آگهـیمی شود .در صورتی که تا 10 روز از تاریخ انتشار آگهی در روزنامه رسمی کشور ، اعتراض نرسیده یـا در صـورت اعتـراض ،اصل گواهی نامه توسط معترض ارائه نشده باشد ، اداره مالکیت صنعتی اقدام به صدور المثنـی گـواهی نامـه مفقـودی مـینماید. رسیدگی به اعتراضات واصله با دادگاه صالح می باشد .   

تبصره- صدور المثنی برای گواهی نامه های مفقودشده و یا از بین رفته که به اشخاص مقـیم خـارج از کشـور تعلـق داشـتهباشد، مستلزم تسلیم اعلامیه ای است که از سوی دفتر اسناد رسمی کشـور محـل اقامـت صـادر شـده و بـه تأییـدنمایندگی های جمهوری اسلامی ایران رسیده و تشریفات مقرر در فوق نیز رعایت شده باشد.

تصحیح اشتباهات اداری اعم از اشتباهات تایپی، املایی و از قلم افتادن حروف و اعداد یا نظایر آن به درخواست متقاضی یا به تشخیص مرجع ثبت، توسط این مرجع انجام می پذیرد. درخواست تصحیح اشتباهات اداری توسط اشخاص باید همـراهبا ارائه نسخه ای از سند که اشتباه در آن مشخص شده صورت گیرد. اشتباهات اداری تصحیح شده به تشخیص مرجـع ثبـتدر روزنامه رسمی منتشر می شود.

هرگونه درخواست تمدید مهلت در ارتباط با مراحل ثبت اختراع، طرح صنعتی و علامت علاوه بر موعـد تعیـین شـده درقانون و این آیین نامه باید کتباً توسط متقاضی تسلیم مرجع ثبت گردد. مرجع مذکور می تواند پس از بررسـی شـرایط فقـطبرای یک بار مهلت های تعیین شده  در این آیین نامه را تمدید نماید. تمدید مهلت از طرف این مرجـع بـه اطـلاع اشـخاصذی نفع رسانده می شود.

انتقال حق مالکیت ناشی از تسلیم اظهارنامه یا اختراع،  طرح صنعتی و علامت ثبت شده یا اعطـاء اجـازه      بهـرهبـرداری ازآن ها یا اعراض از حق نسبت به اختراع، طرح صنعتی و علامت ثبت شده، به موجب سند رسمی به عمل می آیـد . دفترخانـهاسناد رسمی قبل از تنظیم سند مربوط، نسبت به آخرین وضعیت اظهارنامه مورد نظر یا اختراع، طرح صنعتی و علامت ثبـتشده از لحاظ تمدید، تغییر،  انتقال، صدور اجازه بهره برداری و سایر موارد لازم از مرجع ثبت استعلام می نماید. پاسخ استعلام مذکور مستلزم پرداخت هزینه مقرر در جدول هزینهها است.

با توجه به ماده 59 قانون، رسیدگی به دعاوی حقوقی و کیفری مرتبط با قانون و این آیین نامه در صلاحیت شعبه یـا شـعب خاصی از دادگاه های عمومی تهران است که توسط رئیس قوه قضاییه تعیین و در صورت امکان در اداره کل مالکیت صنعتی مستقر می شوند. در مورد دعاوی کیفری، چنانچه جرم از خارج از تهران واقع یا کشف و یا متهم در خارج از تهـران دسـتگیرشده باشد، در این صورت تحقیقات مقدماتی در محل وقوع یا کشف جرم یا دستگیری متهم به عمـل آمـده و پرونـده بـرایرسیدگی به دادگاه های مذکور در فوق ارجاع می شود.

چنانچه در ضمن رسیدگی کیفری، متهم برای دفاع از خود موضوع مالکیت اختراع، طرح صنعتی، علامت و نام تجاری را مطرح کند، دادگاه صالح مقرر درماده 59 قانون، خود باید به این موضوع رسیدگی نماید.

در مورد خساراتی که خواه از مجرای حقوقی و خواه از مجرای کیفری در دعاوی مربوط به اختراعات، طرح های صـنعتی،علائم و نام های تجاری مطالبه می شود، خسارت شامل ضررهای وارده خواهد بود .

مالک هر اختراع، طرح صنعتی، علامت و نام تجاری یا قائم مقام قـانونی وی برحسـب مـورد مـی توانـد بـه موجـب امـرنزدیک ترین دادگاه عمومی محلی که کالاهای مورد ادعا در آن محل است صورت مشروحی از کالاهایی که بـه ادعـای او بـاحق حاصل از اختراع یا طرح صنعتی و یا علامت تجاری او مخالف است بردارد. اجرای امر فوق در صورتی که کالاها هنوز در گمرک باشند، به وسیله مأمورین گمرک والا به وسیله مأمور اجرا به عمل خواهد آمد.  

توقیف کالاهای مزبور وقتی ممکن است که امر دادگاه تصریح به آن داشته باشد. امر دادگاه در هریک از دو صورت فـوقبنابه دادخواست  مالک اختراع، طرح صنعتی، علامت و نام تجاری یا قائم مقام قانونی وی صـادر مـی گـردد . بـه دادخواسـتمزبور باید رونوشت مصدق گواهی نامه اختراع، طرح صنعتی و علامت، حسب مورد، ضمیمه گردد. اگر مالـک اختـراع، طـرحصنعتی، علامت و نام تجاری تقاضای توقیف کالاهای مذکور فوق را نماید باید تضمین کافی بدهد که عندالاقتضـاء از محـلمزبور کلیه خسارات وارده به طرف جبران گردد.

در دعاوی حقوقی و کیفری راجع به حقوق حاصله از ثبت اختراع، طرح صنعتی، علامت و نام تجاری، معترض مـی توانـددر هر مرحله از مراحل رسیدگی، از مراجع قضایی، اعم از دادگاه یا دادسرا که پرونده در آنجا مطرح است درخواسـت صـدورقرار تامین دلیل و دستور توقیف محصولات ناقض حقوق ادعایی و تقاضای صدور دستور موقت نسبت به عدم ساخت، فروش یا ورود این محصولات را بنماید. مراجع قضایی موظفند نسبت به قبول تقاضای مذکور موافقت نماینـد و مـی تواننـد قبـل از صدور قرارهای مزبور از متقاضی تضمین کافی بخواهند. اجرای دستور فوق در صورتی که محصولات درگمرک باشند توسـطمامورین گمرک والا توسط ضابطین خواهد بود.  

تبصره 1– دادسرا می تواند رأساً دستور توقیف کالاهای دارای علامت تقلبی، اعم از اینکه وارد چرخه تجاری شـده یـا نشـده باشند، را صادر نماید.  

تبصره2- صدور دستور موقت و قرار تامین وفق مقررات آیین دادرسی خواهد بود.

اگر مدعی تا 30 روز از تاریخ امر مذکور در ماده 182 این آیین نامه از مجرای حقوقی یا از طریق کیفری در دادگاه صالح مقرر در ماده 59 قانون طرح دعوی ننماید، توقیفی که به عمل آمده است باطل و کان لم یکن بوده و وی طبق ماده مـذکورمسئول خسارات وارده به طرف خواهد بود.

مرجع ثبت مکلف است احکام نهایی صادره از دادگاه را در آن قسمت که مربوط به ادارات تابعه است اجرا نماید. چنانچه در جریان اجرای حکم، ابهامی وجود داشته باشد، دادگاهی که حکم را صادرکرده است، رفع ابهام  مینماید.  

تبصره – حکم نهایی عبارت از حکمی است که به واسطه  طی مراحل قانونی و یا به واسطه انقضـاء مـدت اعتـراض، تجدیـدنظر و فرجام، دعوایی که حکم در آن موضوع صادر شده از دعاوی مختومه محسوب شود.

طریقه ابلاغ های موضوع قانون و این آیین نامه همان است که در مقررات آیین دادرسی مدنی مقرر است.

نحوه اعتراض به اظهارنامه ثبت بین المللی اختراع، طرح صنعتی و علامت تجاری و رسیدگی به آن براساس قانون و ایـن آیین نامه خواهد بود.

رسیدگی به اعتراضات وارده به تقاضای ثبت اختراع، طرح صنعتی و علامت تجاری متعلـق بـه اشـخاص مقـیم خـارج ازکشور مستلزم معرفی نماینده قانونی در ایران است.

تجدید نظر از آراء محاکم و نحوه رسیدگی، تابع مقررات آئین دادرسی دادگاه های عمـومی و انقـلاب در امـور مـدنی یـاکیفری است.

در اجرای ماده 52 قانون که نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در سازمان جهانی مالکیت معنوی واتحادیه هـای مربـوطبه کنوانسیون های ذی ربط ، و در داخل کشور ، تصدی امور مربوط به مالکیت صنعتی ، بـه عهـده سـازمان ثبـت اسـناد واملاک کشور نهاده شده است ، رئیس سازمان می تواند دستور العمل های لازم در اجرای مقررات مربوط و این آئین نامـه راصادر نماید .

ضمائم این آئین نامه جزء لاینفک آن محسوب  میشود.

این آئین نامه در 192 ماده و 104 تبصره و سه ضمیمه  مشتمل بر جدول هزینه ها، طبقه بندی های بین المللی و فرم های اظهارنامه، گواهی نامه، گواهی نامه تمدید و مندرجات دفاتر ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تنظیم شده که سازمان ثبت اسناد و املاک کشور مأمور اجرای آن است و در تاریخ تصویب می گـردد و  از تـاریخ اجـرای ایـن آیـین نامـه،آیین نامه اصلاحی اجرای قانون ثبت علائم تجاری و اختراعات، مصوب 1337، ملغی می شود.