طلاقِ ایرانیانِ مقیم خارج از کشور

طلاق ایرانیانِ مقیم خارج از کشور

شایان ذکر است فرقی ندارد طلاق به درخواست زوج باشد یازوجه درهرصورت باید در دادگاه های ایران انجام شود تاقابلیت ثبت در دفترطلاق را داشته باشد .حتی درصورتی که حکم طلاق در محاکم خارجی صادرشده باشد. وباید حکم طلاق در دادگاه های ایران امضاء وثبت شود تا قابلیت اجرا داشته باشد.

۱- همه ایرانیان مقیم خارج از کشور در تمام اموری که اصطلاحا احوال شخصیه نامیده میشوند و شامل مواردی همچون ازدواج ، طلاق، ارث ، فرزند خواندگی و وصیت میشود بر طبق قانون 6 مدنی ایران تابع احکام دادگاه و قوانین داخلی ایران خواهند بود.

2- بر همین اساس هنگامی که طلاق به صورت رسمی در دادگاه های کشور پذیرفته و ثبت نشود ، زن از لحاظ شرعی و قانونی همسر مرد شناخته میشود و باید تابع همان قوانین زوج و زوجه باشد.

3- اگر زن به اعتبار طلاقی که در دادگاه های خارج از کشور گرفته است با مرد دیگری اقدام به ازدواج نماید بر اساس قانون داخلی ایران مرتکب جرم گشته و اقدامی که انجام داده است در قوانین شرعی زنا محسوب میشود که بالطبع همان مجازات در نظر گرفته خواهد شد.

۴- رای صادره در دادگاههای کشورمحل زندگی در صورتی در داخل ایران قابل استناد خواهد بود که مغایر با قوانین عرفی و شرعی ایران تشخیص داده نشود در غیر این صورت به هیچ عنوان تنفیذ ( اجرا ) نخواهد شد و کنسولگریها و دفاتر ثبت نیز هیچ گونه الزامی به ثبت اینگونه طلاق ها نخواهند داشت.

۵- دادگاه مورد تایید انجام کار طلاق ، دادگاه خانواده و شعب آن در تهران است مگر آنکه زن و شوهر به دادگاه مورد تایید دیگر شهرها به توافق رسیده باشند.

مراحل طلاق ایرانیان خارج از کشور

۱- طلاق درصورت مقیم بودن زن ومرد خارج از کشور

در اکثر طلاق هایی که برای ایرانیان خارج از کشور ثبت می شود به این صورت است هم آقا و هم خانم در خارج از کشور زندگی می کنند. . هر کدام جداگانه از طریق سامانه میخک به وکیلشان در ایران وکالت می دهند و دیگر نیازی به انجام هیچ کاری ندارند.

در صورتی که در پرونده طلاق توافقی  مهریه از قبل تعیین و تکلیف شده باشد نیازی به مراجعه به سفارت یا دفاتر حفظ منافع ایران نیست ولی اگر در پرونده طلاق توافقی مهریه وجود داشته باشد، یکبار مراجعه به دفتر حفظ منافع جمهوری اسلامی ایران نیاز است. دلیل این کار هم این است که چون با وجود مهریه وکالت شما بار مالی هم خواهد داشت، باید حتما به صورت حضوری در سفارت وکالت را تایید نمایید. لازم به ذکر است که کلیه امور اداری از طریق سامانه میخک انجام می شود و مراجعه حضوری فقط جهت تایید اطلاعات است.

2- طلاق درصورتی که یکی از طرفین داخل ایران است

در این صورت طرفی که ساکن ایران است می تواند خودش در اماکن قضایی و اداری حاضر شود و طرف خارج از ایران مشابه حالت قبلی به یک وکیل طلاق توافقی ویژه ایرانیان خارج از کشور وکالت دهد تا پیگیر امور شود.

اگر به هر دلیلی تمایلی برای دادن وکالت به وکیل به صورت مستقیم نباشد، طرف ساکن خارج از ایران می تواند به همسرش که ساکن ایران است وکالت دهد و همسرش به صورت مع الواسطه به یک وکیل پایه یک دادگستری و متخصص طلاق وکالت دهد. توجه داشته باشید که طرف ساکن ایران حتما باید به وکیل پایه یک وکالت دهد تا به جای همسرش در دادگاه حاضر باشد. حالا طرف ساکن ایران هم می تواند به وکیل وکالت دهد تا خودش در مراحل حاضر نباشد ولی اجباری وجود ندارد و می تواند خودش در مراحل حضور داشته باشد.

ارتباط 24 ساعته با وکیل طلاق توافقی

مرجع صالح رسیدگی به دعوای زوجین مقیم خارج

ماده 14 قانون حمایت از خانواده مقرر کرده است که هرگاه یکی از زوجین مقیم خارج از کشور باشد، دادگاه محل اقامت طرفی که در ایران اقامت دارد برای رسیدگی صالح است. 

حال در نظر بگیرید زوجین مقیم خارج از کشور هستند اما یکی از آنان به طور موقت در ایران سکونت دارد در اینجا دادگاه محل سکونت فرد ساکن در ایران و اگر هر دو در ایران سکونت موقت داشته باشند، دادگاه محل سکونت موقت زوجه برای رسیدگی صالح است.

گاهی نیز پیش می‌آید که هیچ یک از زوجین در ایران سکونت ندارد در این زمان نیز دادگاه شهرستان تهران صلاحیت رسیدگی به دعوای آنان را دارد، مگر آنکه زوجین برای اقامه دعوا در محل دیگر توافق کنند. البته برابر قوانین کشور ما دادگاه‌های داخلی باید صلاحیت آن دادگاه را احراز کنند.

این مورد در ماده 15 قانون حمایت از خانواده پیش بینی شده است و برابر آن قانون اجازه داده است که ایرانیان مقیم خارج از کشور، امور و دعاوی خانوادگی خود را در محاکم و مراجع صلاحیتدار محل اقامت خویش مطرح کنند.  احکام این محاکم یا مراجع در ایران اجرا نمی‌شود مگر آنکه دادگاه صلاحیتدار ایرانی این احکام را بررسی و حکم تنفیذی صادر کند.

در مورد این نوع طلاق‌ها ماده 6 قانون مدنی نیز باید در نظر گرفته شود. بر اساس این ماده، قوانین مربوط به احوال شخصیه، از قبیل نکاح و طلاق و اهلیت اشخاص و ارث، در مورد تمامی‌اتباع ایران، حتی اگر مقیم خارج باشند، مجری خواهد بود.

ثبت طلاق در خارج از کشور

اگرزن و شوهری در خارج از کشور تقاضای طلاق داده‌اند و بعد از مشخص شدن صلاحیت دادگاه محل اقامتشان حکم نیز پذیرفته شده باشد؛ حال آنها باید این طلاق را در ایران نیز ثبت کنند. در این باره باید بدانید که سردفتران که متصدی ثبت طلاق در دفاتر رسمی کشور هستند و همچنین دفاتر کنسولی خارج از کشور، نمی‌توانند طلاق صادرشده در محاکم خارج از کشور را ثبت کنند. در صورتی حق ثبت این امر را دارند که حکم طلاق صادره از محاکم خارج از کشور، در دادگاه‌های صالحه ایران که همان دادگاه‌های خانواده است، تنفیذ شده باشد یعنی فرد بعد از درخواست طلاق و تعیین شدن رای آن در دادگاه کشوری که مقیم است باید آن را به تایید دادگاه‌های ایران برساند تا نافذ شود.

البته در این میان یکی از مواردی که اهمیت زیادی دارد این است که چه کسی خواهان طلاق است. همانطوری که گفته شده دادگاه‌های ایران طلاق توافقی را راحت‌تر می‌پذیرند و بعد از آن اگر خواهان مرد باشداما وقتی زن متقاضی طلاق در دادگاه‌های خارج بوده و حکم طلاق خارج از کشور صادر شود، دست و دل دادگاه‌های ایران می‌لرزد و زن در مواردی که شوهر یادآور می‌شود به طلاق رضایت نداده است، مدرک طلاق خارجی‌ در حد یک مدرک و دلیل بر نارضایتی از ادامه زناشویی می‌پذیرند، نه بیشتر. در این فرض، تنفیذ به سهولت میسر نمی‌شود.

اثر طلاق ایرانیان خارج از کشور

اگر درباره زوجین مقیم خارج از کشور به سبب انجام ندادن تشریفات طلاق، حکم طلاق دادگاه خارجی در ایران مورد شناسایی و اجرا قرار نگرفت، توافق‌های مالی یا غیرمالی مربوط و وابسته به موضوع طلاق نیز ملغی می‌‌شود؛ و فاقد اثر است. 

به عنوان نکته پایانی باید این مورد را نیز بدانید تا زمانی که طلاق خارجی در دادگاه‌های ایران تنفیذ نشده و صیغه شرعی طلاق جاری نشده باشد، زن محدودیت‌هایی دارد. 

به عبارتی از نگاه قوانین ایران، زن همچنان در نکاح شوهر می‌ماند تا طلاق نیز در دادگاه‌های کشور پذیرفته شود. وی  اگر به ایران بازگردد، شوهر می‌تواند او را ممنوع‌الخروج کند. 

البته زن هم می‌تواند اگر در محاکم خارجی، مهریه خود را به صورت رسمی نبخشیده است، آن را در ایران مطالبه کند. شوهر می‌تواند به استناد عدم تمکین زن، همسر دیگری با اجازه دادگاه‌های ایران به عقد نکاح خود در آورد، اما اگر زن به اعتبار طلاق خارجی در خارج با مرد دیگری ازدواج کند، بر پایه قوانین ایران، مجرم شناخته می‌شود و اقدام او چند شوهری شناخته و در حکم زناست و مجازات آن سنگین است.

مرجع صالح به رسیدگی طلاق ایرانیان خارج ازکشور

قانون جدید حمایت خانواده نیز پس از این که در بند 9 ماده 4 رسیدگی به دعاوی مربوط به طلاق را در صلاحیت دادگاه خانواده دانسته، در ماده 14 اعلام داشته است: هرگاه یکی از زوجین مقیم خارج از کشور باشد، دادگاه محل اقامت طرفی که در ایران اقامت دارد ،برای رسیدگی صالح است و در این خصوص صراحتاً روی صلاحیت دادگاه ایران صحه گذارده است. گرچه قبلاً نیز در چنین موردی ممکن بود به دادگاه ایران مراجعه شود، اما در قانون ذکری از صلاحیت این دادگاه نرفته بود.

سپس در همین ماده اعلام شده که اگر زوجین هر دو مقیم خارج از کشور باشند، ولی یکی از آنان در ایران سکونت موقت داشته باشد، دادگاه محل سکونت فرد ساکن در ایران ، صلاحیت رسیدگی دارد و در این حالت فرقی نمی کند که شخصی که در ایران سکونت موقت دارد، خواهان باشد یا خوانده. در حالی که این موارد در ماده 11 قانون آیین دادرسی مدنی فقط در خصوص اقامت، سکونت یا سکونت موقت خوانده ذکر شده است. مطابق ماده 11 قانون آیین دادرسی مدنی: «دعوا باید در دادگاهی اقامه شود که خوانده در حوزه قضایی آن اقامتگاه دارد و اگر خوانده در ایران اقامتگاه نداشته باشد، در صورتی که در ایران محل سکونت موقت داشته باشد، در دادگاه همان محل باید اقامه گردد...» 

از سوی دیگر قانون گذار جدید علاوه بر این که در ماده 12 خود به زوجه اجازه داده که در محل سکونت خود نیز طرح دعوا نماید: «در دعاوی و امور خانوادگی مربوط به زوجین، زوجه می تواند در دادگاه محل اقامت خوانده یا محل سکونت خود اقامه دعوا کند مگر در موردی که خواسته مطالبه مهریه غیرمنقول باشد.»  در ادامه  ماده 14اعلام  نموده: و اگر هر دو در ایران سکونت موقت داشته باشند، دادگاه محل سکونت موقت زوجه برای رسیدگی صالح است. در اینجا نیز خواهان یا خوانده بودن زوجه مد نظر قانونگذار نبوده و مشخصاً نظر حمایتی نسبت به زن داشته است. در قانون جدید حمایت خانواده ،قانونگذار برای وسعت بخشیدن بیشتر به صلاحیت دادگاه ایران پا را فراتر نهاده و در قسمت اخیر ماده 14 اعلام می دارد: هرگاه هیچ یک از زوجین در ایران سکونت نداشته باشند، دادگاه شهرستان تهران صلاحیت رسیدگی دارد، مگر آن که زوجین برای اقامه دعوا در محل دیگر توافق کنند. لذا به نظر می رسد در این قانون از نظر رسیدگی و صلاحیت دادگاه مقررات خاصی ،متفاوت از مقررات معمول در زمینه صلاحیت دادگاهها در نظر گرفته شده ،به نحوی که حتی به زوجین اجازه داده که برای طرح دعوا در مورد صلاحیت دادگاه با یکدیگر توافق نمایند، که نکته بسیار جالبی است، زیرا به نظر قانونگذار حتی در زمینه جدایی ،هر گونه توافقی بین زوجین مغتنم است و باید از آن منتهای استفاده را برد.

برای طلاق به چند وکیل نیاز داریم؟ یک یا دو وکیل؟

طبق قانون در یک دعوی حقوقی یک وکیل نمی تواند هم وکالت خواهان و هم وکالت خوانده را داشته باشد. به زبان دیگر یک وکیل نمی تواند به جای دو نفر سند ازدواج و طلاق را امضا کند.نگران این موضوع نباشید گروه وکلای عدل جو این امکان رافراهم می نماید.

چطور از خارج از کشور به وکیل طلاق در ایران وکالت دهیم؟

برای این بار باید ابتدا به سایت سامانه میخک (مدیریت یکپارچه خدمات کنسولی) که زیر نظر وزارت امور خارجه است مراجعه نمایید و اطلاعات هویتی خودتان، وکیلتان و نوع و توضیحات وکالت نامه تان را وارد نمایید. در صورتی که وکالت نامه شما غیر مالی باشد نیازی به مراجعه حضوری به سفارت و یا دفتر حافظ منافع نیست، اما اگر در متن والت نامه تان به امور مالی هم اشاره شده باشد و به وکیلتان اجزاه تعیین و تکلیف داده شود باید یکبار به یکی از مراکز گفته شده مراجعه کنید و متن وکالت نامه را حضورا تایید نمایید.

سامانه میخک چیست و چطور ثبت نام کنیم؟

در حال حاضر کلیه امور مربوط به تایید اسناد ( انواع وکالتنامه، گواهی امضاء شامل رضایت نامه، اقرار نامه ) فقط از طریق سامانه میخک وزارت امور خارجه انجام می شود.  به این منظور لازم است ابتدا از منزل یا محل کار در سامانه میخک ثبت نام  و وارد صفحه اصلی شوید . سپس روی لینک "  وکالت نامه  " کلیک کرده و وارد صفحه تنظیم وکالت نامه شوید. پس از قرار دادن اطلاعات لازم ، و ثبت نهایی ، سامانه یک کد رهیگیری در اختیار شما قرار  می دهد. پس از آن می توانید برای تایید وکالت خود با دریافت نوبت به سفارت مراجعه نمایید.

توصیه مهم: با توجه به اینکه پس از ثبت نهایی و تایید آن توسط سفارت در سامانه میخک امکان اصلاح و ویرایش متن وکالتنامه توسط متقاضی و نیز سفارت وجود ندارد ، بنا براین توصیه می شود قبل از تنظیم وکالت در سامانه، متن مورد نظر را با وکیل خود یا دفتر خانه اسناد رسمی در ایران هماهنگ فرمایید تا از درستی و کامل بودن آن اطمینان حاصل شود.

این را بدانیم که بر طبق قوانین فعلی کشور و مشخصا ماده ۶ قانون مدنی طلاق کلیه اتباع ایران حتی اگر مقیم در خارج از کشور باشند بر طبق قانون ایران خواهد بود و شایان ذکر است ایرانیان غیر شیعه که دین و مذهب دیگری دارند که در قانون اساسی به رسمیت شناخته شده است، طلاق بر طبق مقررات مذهب ایشان خواهد بود.

اگروکیل شما متخصص طلاق وپرونده های خانواده باشد،شما دیگرنگرانی بابت حق وحقوق خودنخواهید داشت. گروه وکلای متخصص عدل جو در امور طلاق به جای شمادرهمه مراحل حاضرخواهندشدودیگر نیازی به پیگیری وحضورشما درمراحل مختلف (به جز آزمایش عدم بارداری برای خانم ها ) نخواهد بود.