الزام به ثبت واقعه طلاق و رجوع

الزام به ثبت واقعه طلاق و رجوع

تعریف رجوع: رجوع یا رجعت به طلاق به این معنی است که مرد زنی را که طلاق داده بدون خواندن صیغه عقد دوباره همسر خود کند. عمل رجوع در طلاق یک عمل یک طرفه است که با اراده مرد و پس از طلاق رجعی و در برخی موارد طلاق بائن واقع می شود. عمل رجوع نیاز به تشریفات ندارد اما باید اثبات شود. در ایام عده سایر شرایط ایام زوجیت باقی است و نفقه نیز به زوجه تعلق می گیرد. تنها تشریفات الزامی ثبت رجوع یک ماه پس از آن در دفاتر اسناد رسمی ازدواج و طلاق است .با رجوع حکم طلاق باطل میشود و زن و مرد دوباره همسر هم می شوند،رجوع هم با رفتار و هم با گفتار (فعلی،قولی) محقق می شود و تنها در طلاق رجعی و در زمان عده جایز است. در طلاق های خلع و مبارات که طلاق بائن هستند رجوع جایز نیست ،مگر آن که در زمان عده زن از بخشش خود منصرف شود.

انواع طلاق بر اساس وجود قابلیت رجوع

الف) طلاق رجعی: طلاق رجعی به طلاقی گفته می شود که بموجب آن در مدت عده برای مرد حق رجوع وجود دارد یعنی مرد اگر بخواهد می تواند در این مدت رجوع کند و به زندگی مشترک برگردد و زن نیز مکلف به انجام وظایف زناشویی است و نمی تواند مانع رجوع شود.

عده چیست؟ مدت زمانی پس از طلاق است که بعد از گذشت آن مدت، زن می تواند با مرد دیگری ازدواج نماید. در طلاق رجعی مدت عده سه ماه و ده روز است.

ب) طلاق بائن: در این طلاق در مدت عده، مرد حق رجوع ندارد یعنی با جاری شدن صیغه طلاق میان طرفین، دیگر برای مرد امکان رجوع وجود ندارد نه در دوران عده و نه بعد از پایان یافتن آن. مدت عده در طلاق بائن چهار ماه و ده روز می باشد.

ماده ١١۴۵ قانون مدنی مقرر می دارد:

“در موارد ذیل طلاق بائن است:

۱. طلاقی که قبل از نزدیکی واقع شود.

۲. طلاق یائسه.

۳. طلاق خلع و مبارات مادام که زن رجوع به عوض نکرده باشد.

۴. سومین طلاق که بعد از سه وصلت متوالی به عمل آید اعم از این که وصلت در نتیجه رجوع باشد یا در نتیجه نکاح جدید.”

در طلاق بائن به محض جاری شدن صیغه طلاق زن و مرد به هم نامحرم می شوند و اگر قصد ادامه زندگی داشته باشند لازم است که دوباره عقد کنند.

مرجع صالح به رسیدگی کجاست؟

دادگاه صالح برای رسیدگی به این موضوع در امور حقوقی دادگاه خانواده می باشد و در امور کیفری دادگاه کیفری دو صالح  بوده و از نظر صلاحیت محلی باید به دادگاهی مراجعه کرد که عقد ازدواج  در آن محل منعقد شده است.

اقدام زوجه نسبت به طرح دعوای حقوقی یاشکایت کیفری به چه صورت است؟

درصورتی که طلاق رجعی بوده و زوج پس از مدتی رجوع نموده لکن پس از آن واقعه رجوع را انکار نماید، زوجه می‌تواند بوسیله دادخواست ثبت واقعه رجوع را از دادگاه تقاضا نماید.

ضمنا این امکان برای زوجه وجود دارد که علاوه برطرح دعوای حقوقی از طریق شکایت کیفری نیزاقدام کند.

دراقدام حقوقی زوجه ابتدا باید به دفاتر خدمات قضایی الکترونیک رفته و با ارائه دادخواست و پیوست مدارک به آن کار خود را آغاز کند .هزینه دادرسی دراین دعوا مطابق با دعاوی غیرمالی می باشد. در اقدام کیفری نیز می تواند به دفاتر خدمات الکترونیکی  مراجعه کرده و شکایت خود را در آنجا ثبت نماید . پس از بررسی توسط دادسرا چنانچه وقوع ازدواج محرز شود پرونده با کیفرخواست به دادگاه فرستاده می شود . در دادگاه چنانچه رای به ثبت ازدواج داده شود رای به مجازات زوج نیز داده خواهد شد.

مجازات و ضمانت اجرای عدم ثبت واقعه رجوع

پس از اینکه قانون حمایت خانواده در سال 1391 به تصویب رسید ، نظر به حفظ کیان و بقای خانواده و حمایت از آن ، ضمن ماده 49 عدم ثبت ازدواج دائم توسط مرد جرم انگاری شده و برای آن مجازات نیز تعیین شد. همچنین بر اساس این ماده از قانون حمایت از خانواده مقررداشته " ماده ۴۹ـ چنانچه مردي بدون ثبت در دفاتر رسمي به ازدواج دائم، طلاق يا فسخ نكاح اقدام يا پس از رجوع تا يك ماه از ثبت آن خودداري يا در مواردي كه ثبت نكاح موقت الزامي است از ثبت آن امتناع كند، ضمن الزام به ثبت واقعه به پرداخت جزای نقدی درجه پنج و يا حبس تعزيري درجه هفت محكوم مي شود. اين مجازات در مورد مردي كه از ثبت انفساخ نكاح و اعلام بطلان نكاح يا طلاق استنكاف كند نيز مقرر است " 

 این مجازات تنها شامل مردانی می شود که از ثبت نکاح با زن خودداری نموده اند و زن را نمی توان به جرم عدم ثبت ازدواج یا نکاح مجرم شناخته و یا مجازات نمود . مجازات عدم ثبت ازدواج در این ماده هم شامل ازدواج دائم می باشد و هم شامل ازدواج موقتی که بر حسب قانون مرد مکلف به ثبت آن شده است.

ادامه زندگی مشترک طرفین در ایام عده به معنی رجوع نمی باشد و اگر زن ادعا کند که مرد به او رجوع کرده نیازمند تایید زوج است. اقرار زوج مهم ترین دلیل اثبات رجوع است وگر نه زوجه به سختی می تواند در صدد اثبات آن برآیدمگر قرائنی دال برآن موجود باشد.

اثبات واقعه رجوع

عمل رجوع در طلاق یک عمل یک طرفه است که با اراده مرد و پس از طلاق رجعی و در برخی موارد طلاق بائن واقع می شود.عمل رجوع نیاز به تشریفات ندارد اما باید اثبات شود.در ایام عده، سایر شرایط ایام زوجیت باقی است و سایر شرایط ایام زوجیت باقی است و نفقه نیز به زوجه تعلق می گیرد.تنها تشریفات الزامی ثبت رجوع یک ماه پس از آن در دفاتر اسناد رسمی ازدواج و طلاق است.

اثبات واقعه رجوع در انواع طلاق

در طلاق بائن مثل طلاق توافقی یا خلع رجوع تنها تحت شرایط خاص امکان پذیر است.

مثلاً در طلاق خلع هر گاه زوجه در ایام عده از فدیه رجوع کند زوج حق رجوع به او را به دست می آورد.

در طلاق بائنی که زن یائسه یا باکره باشد عده وجود ندارد از این رو طلاق و بذل مهریه نیز قطعی است و امکان رجوع از زوجه سلب شده است.

ثبت طلاق رجعی، مشروط به شهادت کتبی شاهد مبنی بر اسکان زن مطلقه در منزل مشترک تا پایان مدت عده است مگر آنکه زن راضی به ثبت باشد که در این صورت شهادت شهود لازم نیست.

در صورت رجوع و ثبت آن تا یک ماه پس از آن صورتجلسه طلاق رجعی ابطال می گردد.

در صورت اتمام مدت عده و عدم ادعای رجوع، طلاق ثبت شده و سند طلاق صادر می گردد.

در طلاق رجعی سند طلاق تا پایان عده صادر نمی گردد و صدور آن منوط به عدم رجوع زوج است.اصل بر عدم رجوع است مگر اینکه رجوع اثبات شود(اعلام گردد).

ثبت واقعه رجوع شرط صحت آن نیست بلکه مرد تنها تکلیف به ثبت آن به عنوان تشریفات دارد و عدم ثبت آن و با شکایت زوجه یا اعلام جرم از سوی دادستان، دادگاه مرد را به پرداخت جزای نقدی یا حبس از یک روز تا شش ماه محکوم می نماید.

ثبت نکاح موقت درچه مواردی الزامی است؟

باردار شدن زوجه

توافق طرفین

شرط ضمن عقد

در صورتی که سه شرط بالا در عقد موقت وجود داشته باشد و این ازدواج ثبت نشود مجازات دارد و نوع و میزان آن مطابق با ماده ۴۹ قانون حمایت از خانواده است.

نتیجتا اینکه عقد موقت اصولا نیازی به ثبت ندارد و ثبت آن در موارد استثنائی است که در بالا ذکر شد.

ارتباط 24 ساعته با وکیل طلاق توافقی